Mijn generatie betaalt het geluk van de babyboomers (artikel NRC Handelsblad 19 oktober 2009)

De AOW-leeftijd gaat naar 67 jaar. Maar nu nog even niet. Eerst wordt er gewacht tot alle mensen die in de tien jaar na de oorlog geboren zijn, 65 zijn geworden en hun AOW kunnen opstrijken. Daarna, als het toppunt van de vergrijzing geweest is, wordt er pas ingegrepen. En dat terwijl de premies die de werkende bevolking voor de AOW afdraagt, allang niet meer de kosten dekken. Sterker nog, ongeveer één tiende van de huidige overheidsuitgaven hebben we helemaal niet, dat wordt geleend. De babyboomers laten ons dus niet alleen achter met een peperdure regeling, maar ook nog eens met een razendsnel groeiende staatsschuld.

Het kabinet klopt zichzelf op de borst met hun razendsnelle besluit. ‘Taboeloos ingrijpen’ kan van het to do listje worden geschrapt, zelfs de Partij van de ‘Arbeid’ stemde zonder morren in. En nu? Moeten de jongeren blij zijn dat die AOW leeftijd eindelijk omhoog gaat, dat er eindelijk wat lucht in de overheidsfinanciën komt? Of moeten we ons afvragen waarom dit niet veel eerder is gebeurd?

Waar waren de jongeren eigenlijk toen dit besloten werd? Tja, waar waren we eigenlijk? Waarschijnlijk was het voor de meeste alsof er een telefoonverkoper opbelde met een aanbieding voor een uitvaartverzekering. Lachwekkend, compleet irrelevant, geen prioriteit. We beginnen net met werken, en hopen dat we zo’n leuke carrière voor de boeg te hebben dat we er niet aan moeten denken om met 65 te stoppen.

De babyboomers willen wel stoppen en de clichés over de ouderen worden veelvuldig misbruikt in de discussie. We gunnen onze ouders hun oudedag toch wel na zoveel jaren noeste arbeid? Ze hebben tenslotte ons land weer opgebouwd, ze hebben ons gevoed, naar school gestuurd, een toekomst gegeven. Tranentrekkende beelden worden geschetst van 64 jarige mannen die op hun knieën nog straten aan het maken zijn en zuchtend dromen over hun welverdiende pensieon.

Maar ondertussen hebben we het ook over een generatie die heeft kunnen profiteren van een zeer ruim sociaal stelsel: studiefinanciering zolang ze wilden, VUT, prepensioen, WAO voor elk pijntje, ontslagvergoedingen. Voorzieningen waar wij allemaal geen gebruik meer van kunnen maken, of alleen in een sterk versoberde variant. En nu worden de babyboomers weer uit de wind gehouden. Maar ja, waar waren we? Onze stem werd nergens gehoord.

In tegenstelling tot wat velen beweren, zijn we wel betrokken bij politiek. De door BumaStemra voorgestelde embed-tarieven voor filmpjes op blogs en Hyves leverden een stormvloed aan woedende twitter berichten en online petities op. In juni van dit jaar sprongen we nog massaal in de bres voor onze Iraanse generatiegenoten die tegen de uitkomst van de frauduleuze verkiezing streden. Er wordt geblogt en getwitterd bij het leven: is straks een tweede studie nog wel betaalbaar? Komt er een quotum voor vrouwen in topfuncties? Komt Powned wel bij de publieke omroep? Maar de AOW is niet echt populair: zelfs de ‘AOWnaar67’- hyves heeft maar 10 leden. Niemand heeft nog een forumbericht achtergelaten.

Ik wil niet schrijven over een kloof. Een kloof impliceert dat er ergens een gat zit, een abrupte onderbreking en dat is niet het geval. Het is een schuivende verandering: hoe jonger de werknemer, hoe moeilijker hij het vindt om zich vertegenwoordigd te zien in de ouderwetse overlegstructuren van Nederland. De vakbonden vertegenwoordigen nog maar 20% van de beroepsbevolking, en daarvan is maar een minitieus deel jong. Wij zijn niet zo van de hesjes, we gaan niet op een regenachtig Malieveld staan met een megafoon. En zelfs het idee ‘lidmaatschap’ spreekt niet echt meer aan.

De jongeren die wel bij klassieke vakbonden zijn aangesloten krijgen ondertussen ook niet veel voor elkaar. De geluiden van CNV jongeren (AOW naar 67) werden sterk afgezwakt richting een voorstel met een wel heel langzame invoering door de moedervakbond. Bij de FNV hebben de rijen zich ook gesloten: de jongerenfractie is tegen het kabinetsvoorstel. Of dat een unaniem besluit was is maar de vraag: Opzegservicefnv.hyves.nl heeft ondertussen 146 leden en twaalf pagina’s aan forumberichten.
http://www.nrc.nl/opinie/article2391080.ece/Mijn_generatie_betaalt_het_geluk_van_de_babyboomers

Bij de politieke partijen was het vooral het jongeren-CDA die een veelzeggende actie voerde door de rommel van de vakbondsprotesten op het Malieveld op te ruimen. Zij noemden zichzelf terecht de ‘puinruim-generatie’. Maar ook zij zijn zeer waarschijnlijk overruled door het CDA, getuige het huidige voorstel waarin de generatie van Balkenende bijna geheel ontzien wordt.

De SP-jongeren laten zien hoezeer die kleine groep jongeren die wel politiek georganiseerd zijn geïndoctrineerd worden door de moederpartij. Op de website www.65blijft65.nl blijft voorzitter Eva Gerrebrands er op hameren dat we 23.000 euro aan belastinggeld mislopen doordat we twee jaar minder AOW opstrijken.
Ach, bleef het maar bij 23.000 euro. Zolang er ouderen zijn die profiteren van onbetaalbare voorzieningen, zal onze generatie veel meer afdragen dan we terugkrijgen. De babyboomers mogen dan wel een mooi land voor ons hebben opgebouwd, ze hebben het in waardeloze staat aan ons achtergelaten.

Rosanne Hertzberger (25) is columnist van nrc.next en eerder van het Leidse studentenblad Mare. Zij promoveert in de moleculaire microbiologie aan de Universiteit van Amsterdam.