Horror op IDFA (25.11.2009, nrc.next)

Dag 1. Documentaire festival IDFA begint wat lafjes met films over drugsverslaafden, films over oorlogsgebieden en films over drugsverslaafden in oorlogsgebieden.

Dag 2: IDFA raakt op gang met reeksen documentaires over de ‘dingen die we niet mogen weten’. ’s Ochtends is er ‘The idiot cycle’ over chemische bedrijven die ons doodziek maken met gengewassen en synthetische chemicaliën. Ze vinden het niet erg dat we allemaal kanker krijgen, want met kankermedicijnen verdienen ze ook fortuinen. ’s Avonds is er de documentaire ‘American Casino’ over de bank die arme mensen veel te dure leningen aansmeert. Ze krijgen dan wel geen kanker maar verliezen wel hun huis.

Dag 3: anti-kapitalisme dag. ’s Ochtends is er het onvermijdelijke ‘Capitalism, a love story’ van Michael Moore. Daarna is er ‘the shock doctrine’, over hoe kapitalisme ontwikkelingslanden kapot maakt. En ‘Tapped’, over mineraalwater-bedrijven die (gedreven door datzelfde kapitalisme) arme mensen bij hun schone drinkbronnen wegjagen. Niet dat u dat mag weten. Maar IDFA laat het toch zien.

Dag 4: Voedsel-is-gif-dag. Ook in ‘Scientists under attack’ spelen gengewassen de hoofdrol. Voedselbedrijven wereldwijd zijn met niets anders bezig dan zorgen dat er giftige producten op uw bordje belanden. Nog steeds niet overtuigd? Zelfs de hardnekkigste ontkenner geeft zich om half acht over bij het zien van ‘Food Inc’. Het is een horrorfilm: koeien staan niet meer gezellig in de wei bij keuterboertjes, varkens rollen niet meer zorgeloos in de modder. Ze staan tot hun knieën in de uitwerpselen op megafarms. En hun vlees maakt u en uw kinderen doodziek.

Dag 5: Het enige wat mooier is dan een film over de dingen die we niet mogen weten, is een film die zo geheim is, dat hij bijna verboden werd. Op dag 5 speelt er zo één: ‘Bananas’, over Nicaraguaanse bananentelers die onvruchtbaar werden door pesticide van hun werkgever Dole food. Het bedrijf spande een rechtzaak aan tegen de filmmakers. Maar die verloren ze. De waarheid overwon.

Er is geen festival bezoeker die er dan nog aan twijfelt: we leven in een verschrikkelijke wereld. En ze willen niet dat we dat weten. Goddank voor IDFA. Zonder hen zouden we voor altijd in het duister blijven.