Vliegt u in het komende jaar naar de Verenigde Staten? Dan wordt u niet alleen gefouilleerd, ook worden al uw tassen opengemaakt en doorzocht. Schiphol besloot de veiligheidsmaatregelen aan te scherpen na de mislukte aanslag van vorige week. Het was een paniekerige reactie, alsof ze betrapt waren op nalatigheid, alsof ze er al die tijd met de pet naar hadden gegooid. En nu het kalf verdronken is…
Ik vind Schiphol een prachtbedrijf. Ons kleine land herbergt het twaalfde vliegveld ter wereld. Het vervoert jaarlijks bijna 50 miljoen reizigers. Je kan ervan uitgaan dat zo’n groot vliegveld over zijn veiligheidsbeleid heeft nagedacht. Dat experts een zorgvuldige afweging hebben gemaakt tussen de risico’s, de logistieke mogelijkheden en de privacybelangen. En dat Schiphol daarmee een zo veilig mogelijk vliegveld nastreeft, zonder dat die veiligheid 100% gegarandeerd kan worden.
Waarom doet Schiphol dan alsof het zo verbaasd is dat dit heeft kunnen gebeuren? Waarom die paniek? Waarom geen persconferentie met een rationele PR-meneer en een beetje nerderige veiligheidsexpert die benadrukt op welke overwegingen het veiligheidsbeleid gebaseerd is? In alle rust hadden ze erop kunnen wijzen dat dit soort incidenten kunnen plaatsvinden, maar dat de kans erop erg klein is. Ze hadden indianenverhalen over amateuristisch beveiligingspersoneel uit de wereld kunnen helpen en de sceptici de mond kunnen snoeren.
En als ze echt lef hadden, als ze echt vertrouwen hebben in hun eigen bedrijf, hadden ze erop kunnen wijzen dat de aanslag mislukt is. Het enige wat je namelijk kunt meten, is het resultaat. En het resultaat is dat er geen doden zijn gevallen, onder andere doordat er een essentieel element in de bom van de terrorist ontbrak: een simpele metalen omhulsel om de springstof onder druk te houden. Het zou dus zomaar kunnen dat het vliegtuig onder andere is gered door een eenvoudig metaaldetectiepoortje op Schiphol.
En tenslotte hadden ze kunnen zeggen dat vliegen nog steeds de veiligste manier van reizen is. Dat Schiphol nog steeds alle vertrouwen heeft in zijn veiligheidsbeleid en dat dus ook niet op basis van één incident gaat aanpassen. Het zou me gerust hebben gesteld. Niks is enger dan een paniekerig Schiphol.
donderdag 31 december 2009
woensdag 23 december 2009
Seriously (nrc.next 23.12.2019)
Heel Nederland wordt warm door Serious Request. Het zijn niet alleen 3 dj’s die zichzelf uithongeren in een soort vierkanten aquarium op de Grote Markt, nee, het is een volksbeweging. Iedereen moet meedoen! Je kan ze steunen via facebook, liedjes aanvragen, collectebussen vouwen, kerstzegels kopen of gewoon net als de dj’s een weekje aan zelfkastijding doen en je daarvoor laten betalen. Het is allemaal hartverwarmend.
Dit jaar wordt met de opbrengst klamboes gekocht om de malaria te bestrijden. En ook al betwijfelen steeds meer mensen of ontwikkelingshulp wel werkt, en of malaria nog wel zo’n urgentie heeft nu afgelopen jaar de sterftecijfers bijna zijn gehalveerd, geld geven is heerlijk. Een actie op touw zetten maakt je een soort lokale held. En zeg nou zelf, dat saamhorigheidsgevoel is toch ook wat waard?
De ramen van het glazen huis barsten bijna van de euforie. ‘Fantastisch!’ roepen de dj’s om de haverklap in de microfoon. ‘Iedereen draagt zijn steentje bij’. Onder het motto ‘schijt aan de muggen’ verkopen de vrouwen van een kinderdagverblijf vieze poepluiers voor 20 cent per stuk. De kappers van Groningen verkopen de vette haren van hun klanten per centimeter. En midden in de nacht staat een meisje wankelend voor de microfoon te vertellen dat ze al achttien bier heeft gedronken. Per biertje kan er weer één neger onder een klamboe slapen. ‘Meid!’ gilt Giel. ‘Waanzinnig. Ga zo door!’
En natuurlijk komt er om de haverklap weer een bekende Nederlander het Glazen Huis binnen stormen om ook zijn gezicht te verbinden aan deze vreugde. Junkie XL! Wat een verrasing! Do! Wat geweldig! Trijntje! Heerlijk dat je er bent! Youp!
Wacht eens even. Youp? Youp van’t Hek? Ja, inderdaad. Youp van’t Hek. Zelfs hij is gezwicht en komt moppen tappen voor het uitzinnige publiek. Jarenlang heeft hij gekankerd op dit soort evenementen, maar ach, hij wordt ook een dagje ouder, en zijn publiek ook. Een beetje exposure bij een jonge zender als 3FM kan hij wel gebruiken. Dus zwijgt hij en deint schouder aan schouder mee met mediageil Nederland. Het feest kan niet meer stuk.
Dit jaar wordt met de opbrengst klamboes gekocht om de malaria te bestrijden. En ook al betwijfelen steeds meer mensen of ontwikkelingshulp wel werkt, en of malaria nog wel zo’n urgentie heeft nu afgelopen jaar de sterftecijfers bijna zijn gehalveerd, geld geven is heerlijk. Een actie op touw zetten maakt je een soort lokale held. En zeg nou zelf, dat saamhorigheidsgevoel is toch ook wat waard?
De ramen van het glazen huis barsten bijna van de euforie. ‘Fantastisch!’ roepen de dj’s om de haverklap in de microfoon. ‘Iedereen draagt zijn steentje bij’. Onder het motto ‘schijt aan de muggen’ verkopen de vrouwen van een kinderdagverblijf vieze poepluiers voor 20 cent per stuk. De kappers van Groningen verkopen de vette haren van hun klanten per centimeter. En midden in de nacht staat een meisje wankelend voor de microfoon te vertellen dat ze al achttien bier heeft gedronken. Per biertje kan er weer één neger onder een klamboe slapen. ‘Meid!’ gilt Giel. ‘Waanzinnig. Ga zo door!’
En natuurlijk komt er om de haverklap weer een bekende Nederlander het Glazen Huis binnen stormen om ook zijn gezicht te verbinden aan deze vreugde. Junkie XL! Wat een verrasing! Do! Wat geweldig! Trijntje! Heerlijk dat je er bent! Youp!
Wacht eens even. Youp? Youp van’t Hek? Ja, inderdaad. Youp van’t Hek. Zelfs hij is gezwicht en komt moppen tappen voor het uitzinnige publiek. Jarenlang heeft hij gekankerd op dit soort evenementen, maar ach, hij wordt ook een dagje ouder, en zijn publiek ook. Een beetje exposure bij een jonge zender als 3FM kan hij wel gebruiken. Dus zwijgt hij en deint schouder aan schouder mee met mediageil Nederland. Het feest kan niet meer stuk.
woensdag 16 december 2009
Ziekenhuizen (16.12.2009 nrc.next)
Stel. Het noodlot slaat toe. Oma wordt opgenomen in het ziekenhuis met een verwoestende beroerte. Binnen een dag verandert ze van een vrolijke zelfstandige vrouw in een zielig hoopje ellende. Ze kan zich niet meer verstaanbaar maken, niet meer zelf eten, lopen of naar het toilet en ze is ernstig in de war. Na twee weken krijgt ze een longontsteking. De familie realiseert zich, verslagen door verdriet, dat het beter is als de longontsteking niet behandeld wordt en ze oma laten gaan.
Maar de dokter vindt van niet. Volgend jaar worden de sterftecijfers namelijk gepubliceerd. Het ziekenhuis heeft daarom een nieuw credo: de patiënt wordt koste wat kost in leven gehouden. Want daar worden we op afgerekend, dat is wat Nederland wil.
En dan mag oma´s dood niet zoveel uitmaken in de ranking (omdat er gecorrigeerd wordt voor leeftijd en diagnose). Als de raad van bestuur van dat ziekenhuis bezorgd is over de sterftecijfers, zal alles in werking worden gesteld. Dus oma krijgt antibiotica. En ze wordt gereanimeerd als dat nodig is. En als de ontsteking over is, mag ze in bijna vegetatieve staat naar het verzorgingstehuis. Weer een sterftegeval minder, weer een stapje omhoog in de ranking.
Iedereen is opgetogen nu ziekenhuizen na zware druk van minister Klink hebben beloofd hun sterftecijfers vrij te geven. Maar het is onduidelijk wat de patiënt er precies aan heeft. De ziekenhuizen publiceren de cijfers namelijk niet per afdeling, maar voor het ziekenhuis als geheel. Aan dit soort cijfers heb je als patient die een specifieke operatie moet ondergaan niet veel.
Maar meer informatie voor de patiënt is dan ook niet het enige voordeel. De sterftecijfers zouden ook de zorg zelf moeten verbeteren. Er wordt namelijk aangenomen dat artsen veel beter hun best gaan doen door dit soort prikkels. Dat een zieke patiënt op een operatietafel niet genoeg is om het beste in de arts naar boven te halen. Dat er een soort wedstrijdje voor nodig is. Een wedstrijdje ‘mensen in leven houden’.
Het is geen eerlijke wedstrijd. Soms is het namelijk beter om te verliezen. Soms is het stoppen met behandelen en iemand laten sterven, de beste zorg die er is. Een goed ziekenhuis is ook bereid om die zorg te verlenen.
Maar de dokter vindt van niet. Volgend jaar worden de sterftecijfers namelijk gepubliceerd. Het ziekenhuis heeft daarom een nieuw credo: de patiënt wordt koste wat kost in leven gehouden. Want daar worden we op afgerekend, dat is wat Nederland wil.
En dan mag oma´s dood niet zoveel uitmaken in de ranking (omdat er gecorrigeerd wordt voor leeftijd en diagnose). Als de raad van bestuur van dat ziekenhuis bezorgd is over de sterftecijfers, zal alles in werking worden gesteld. Dus oma krijgt antibiotica. En ze wordt gereanimeerd als dat nodig is. En als de ontsteking over is, mag ze in bijna vegetatieve staat naar het verzorgingstehuis. Weer een sterftegeval minder, weer een stapje omhoog in de ranking.
Iedereen is opgetogen nu ziekenhuizen na zware druk van minister Klink hebben beloofd hun sterftecijfers vrij te geven. Maar het is onduidelijk wat de patiënt er precies aan heeft. De ziekenhuizen publiceren de cijfers namelijk niet per afdeling, maar voor het ziekenhuis als geheel. Aan dit soort cijfers heb je als patient die een specifieke operatie moet ondergaan niet veel.
Maar meer informatie voor de patiënt is dan ook niet het enige voordeel. De sterftecijfers zouden ook de zorg zelf moeten verbeteren. Er wordt namelijk aangenomen dat artsen veel beter hun best gaan doen door dit soort prikkels. Dat een zieke patiënt op een operatietafel niet genoeg is om het beste in de arts naar boven te halen. Dat er een soort wedstrijdje voor nodig is. Een wedstrijdje ‘mensen in leven houden’.
Het is geen eerlijke wedstrijd. Soms is het namelijk beter om te verliezen. Soms is het stoppen met behandelen en iemand laten sterven, de beste zorg die er is. Een goed ziekenhuis is ook bereid om die zorg te verlenen.
vrijdag 11 december 2009
Hockeystickgate (column NRC-Handelsblad 11.12.2009)
2009 was het jaar dat ik voor de wetenschap koos. Ik had op vele vacatures kunnen solliciteren na mijn afstuderen maar ik koos voor een academische carrière . Het promotieonderzoek betekende dat ik me jarenlang zou beperken tot één onderwerp, voor een laag salaris, met het risico dat het onderwerp na vier jaar compleet irrelevant zou zijn. En waarom? Omdat niets boven de wetenschap gaat. Omdat wetenschappers niet geloven, maar meten. Omdat wetenschappers werken vanuit nieuwsgierigheid in plaats van de drang naar meer omzet. Omdat wetenschappers niets verkopen, niets betogen, maar logisch concluderen uit repliceerbare resultaten. Kortom, de wetenschap heerst. Of tenminste, hoort te heersen.
En daarom raakte het mij extra hard om te zien hoe uit gehackte e-mails blijkt dat klimaatwetenschappers met onderzoeksdata gesjoemeld hebben: ze hebben de onverklaarbare afkoeling van de aarde die sinds 1998 plaatsvindt in hun publicaties proberen te verbergen. De inmiddels beroemde ‘hockeystick-grafiek’ die moest aantonen hoe de temperatuur in de afgelopen decennia plotseling steeg, was gemanipuleerd, nep, trucage.
Lang heb ik getwijfeld aan de link tussen broeikasgassen en de opwarming van de aarde. Er was teveel hysterie, teveel complottheorien. Plotseling was je een ‘gelovige´ of een ‘ontkenner’. Mensen hadden het over ‘the end of human kind as we have come to know it’ en Al Gore liet zelfs een atoombom ontploffen in de trailer van an Inconvenient Truth.
Dezelfde klimaatwetenschappers die nu gesjoemeld blijken te hebben overtuigden me eerder dat de klimaatverandering echt was, een logische conclusie op basis van betrouwbare meetgegevens. In mijn ogen waren het integere wetenschappers die geen Hollywood films maakten, maar boeken schreven met titels als ‘Improved Understanding of Past Climatic Variability from Early European Instrumental Sources’. Van deze mensen, nam ik het onaannemelijke aan: dat niet de zon verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde maar een gas dat maar 0,04% van de atmosfeer uitmaakt. En dat had ik niet moeten doen.
Deze ´hockeystick gate´ betekent niet dat global warming niet bestaat of dat er geen reden meer is om productie en consumptie wereldwijd aan banden te leggen. Het betekent wel dat er hoogverraad is gepleegd. Dat er wetenschappelijke doping is gebruikt. Op het hoogst denkbare podium heeft de wetenschap gefaald in één van haar belangrijkste taken: de samenleving voorzien van theorieën en adviezen waarop goed beleid kan worden gebaseerd. De klimaatwetenschappers hadden me niet dieper kunnen teleurstellen.
Maar er waren ook wetenschappers die me dit jaar wel hoopvol stemden. Ab Osterhaus bijvoorbeeld, toonbeeld van een topwetenschapper in zijn gebied, de virologie. Iemand die niet alleen publiceert, adviseert en doceert, maar ook zorgt dat zijn uitvindingen impact hebben door ze te patenteren en ze tot een commercieel succes te maken. Zo profiteert de maatschappij maximaal van zo’n wetenschapper: niet alleen komen we als mensheid steeds meer te weten, de informatie wordt ook omgezet in producten die de volksgezondheid direct verbeteren. Ab Osterhaus is dus, zoals het een topwetenschapper betaamd, naast zijn baan bij het Erasmus Medisch Centrum ook hoofdadviseur van minister van volksgezondheid Ab Klink en aandeelhouder van een contractonderzoekbureau op het gebied van virussen.
2009 was een bewogen jaar voor hem. Hij werd verguisd omdat hij angst zou zaaien terwijl die Mexicaanse griep niets was om voor te vrezen. Ook zou hij persoonlijk gewin (via zijn aandelen) laten meetellen in zijn advies aan Klink om vaccins aan te schaffen.
Ik zou graag willen dat ik de integriteit van wetenschappers kan meten, maar dat kan niet. Ik kan alleen maar geloven in hun oprechtheid. Ik kan alleen maar geloven dat Ab Osterhaus geen persoonlijk voordeel heeft behaald uit dat advies, dat er van zijn hand geen geheime emailconversaties te vinden zijn. Het enige wat ik zeker weet is dat Klink, op advies van Osterhaus, als één van de eerste genoeg vaccins bestelde om er zeker van te zijn dat Nederland maximaal beschermd was tegen een zeer besmettelijk virus waarvan niemand wist hoe ernstig het zou kunnen worden. Ik geloof dat het deskundige advies van Osterhaus Nederland daarmee veiliger heeft gemaakt. Wetenschappers als hij stemmen mij positief over mijn keuze voor een academische carrière. Hij heeft mijn vertrouwen voor het komende jaar.
En daarom raakte het mij extra hard om te zien hoe uit gehackte e-mails blijkt dat klimaatwetenschappers met onderzoeksdata gesjoemeld hebben: ze hebben de onverklaarbare afkoeling van de aarde die sinds 1998 plaatsvindt in hun publicaties proberen te verbergen. De inmiddels beroemde ‘hockeystick-grafiek’ die moest aantonen hoe de temperatuur in de afgelopen decennia plotseling steeg, was gemanipuleerd, nep, trucage.
Lang heb ik getwijfeld aan de link tussen broeikasgassen en de opwarming van de aarde. Er was teveel hysterie, teveel complottheorien. Plotseling was je een ‘gelovige´ of een ‘ontkenner’. Mensen hadden het over ‘the end of human kind as we have come to know it’ en Al Gore liet zelfs een atoombom ontploffen in de trailer van an Inconvenient Truth.
Dezelfde klimaatwetenschappers die nu gesjoemeld blijken te hebben overtuigden me eerder dat de klimaatverandering echt was, een logische conclusie op basis van betrouwbare meetgegevens. In mijn ogen waren het integere wetenschappers die geen Hollywood films maakten, maar boeken schreven met titels als ‘Improved Understanding of Past Climatic Variability from Early European Instrumental Sources’. Van deze mensen, nam ik het onaannemelijke aan: dat niet de zon verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde maar een gas dat maar 0,04% van de atmosfeer uitmaakt. En dat had ik niet moeten doen.
Deze ´hockeystick gate´ betekent niet dat global warming niet bestaat of dat er geen reden meer is om productie en consumptie wereldwijd aan banden te leggen. Het betekent wel dat er hoogverraad is gepleegd. Dat er wetenschappelijke doping is gebruikt. Op het hoogst denkbare podium heeft de wetenschap gefaald in één van haar belangrijkste taken: de samenleving voorzien van theorieën en adviezen waarop goed beleid kan worden gebaseerd. De klimaatwetenschappers hadden me niet dieper kunnen teleurstellen.
Maar er waren ook wetenschappers die me dit jaar wel hoopvol stemden. Ab Osterhaus bijvoorbeeld, toonbeeld van een topwetenschapper in zijn gebied, de virologie. Iemand die niet alleen publiceert, adviseert en doceert, maar ook zorgt dat zijn uitvindingen impact hebben door ze te patenteren en ze tot een commercieel succes te maken. Zo profiteert de maatschappij maximaal van zo’n wetenschapper: niet alleen komen we als mensheid steeds meer te weten, de informatie wordt ook omgezet in producten die de volksgezondheid direct verbeteren. Ab Osterhaus is dus, zoals het een topwetenschapper betaamd, naast zijn baan bij het Erasmus Medisch Centrum ook hoofdadviseur van minister van volksgezondheid Ab Klink en aandeelhouder van een contractonderzoekbureau op het gebied van virussen.
2009 was een bewogen jaar voor hem. Hij werd verguisd omdat hij angst zou zaaien terwijl die Mexicaanse griep niets was om voor te vrezen. Ook zou hij persoonlijk gewin (via zijn aandelen) laten meetellen in zijn advies aan Klink om vaccins aan te schaffen.
Ik zou graag willen dat ik de integriteit van wetenschappers kan meten, maar dat kan niet. Ik kan alleen maar geloven in hun oprechtheid. Ik kan alleen maar geloven dat Ab Osterhaus geen persoonlijk voordeel heeft behaald uit dat advies, dat er van zijn hand geen geheime emailconversaties te vinden zijn. Het enige wat ik zeker weet is dat Klink, op advies van Osterhaus, als één van de eerste genoeg vaccins bestelde om er zeker van te zijn dat Nederland maximaal beschermd was tegen een zeer besmettelijk virus waarvan niemand wist hoe ernstig het zou kunnen worden. Ik geloof dat het deskundige advies van Osterhaus Nederland daarmee veiliger heeft gemaakt. Wetenschappers als hij stemmen mij positief over mijn keuze voor een academische carrière. Hij heeft mijn vertrouwen voor het komende jaar.
woensdag 9 december 2009
Neelie en de feministen
‘Vrouwen zien elkaar nog te veel als concurrenten.’ zei Neelie Kroes in een interview met Elsevier vorige week. ‘Ze zouden onderling wat genereuzer mogen zijn.’
Juist om dit soort uitspraken is ze een onnatuurlijk boegbeeld van de vrouwenbeweging. Prijsafspraken, overheidssteun, kartelvorming, werden grof aangepakt onder haar bewind. Maar op de werkvloer is concurrentievervalsing blijkbaar wel geoorloofd. Wat mannen niet mogen: samenspannen tegen vrouwen, mogen vrouwen, nee moeten vrouwen wel, om elkaar in het zadel te houden.
Neelie Kroes is iemand waar ik anti-feministisch van wordt. Zij is het rolmodel van de vrouw die geen hulp nodig heeft. Sterker nog, ze paste zo goed in de elite van de Europese politiek, dat ik er nooit bij stil had gestaan dat ze een vrouw was. Of althans, dat dat iets bijzonders zou zijn.
Vroeger konden vrouwenrechten haar niet boeien. Nu, als Eurocommissaris, pleit ze gepassioneerd voor quota, zoals in Noorwegen waar 40 procent van de top in het bedrijfsleven uit vrouwen moet bestaan. En niet alleen dat: vrouwen zouden ook niet meer met elkaar moeten concurreren.
Want willen de feministen dat zulke quota een succes worden, dan moet het inderdaad afgelopen zijn met die onderlinge strijd. Als er eenmaal een bepaald percentage vrouwen in de top van het bedrijfsleven zit, dan moet dat natuurlijk wel zo blijven. Wat gebeurt er als die 40 procent is gehaald? Is het mannenkartel dan doorbroken en mag het quotum afgeschaft worden? Of moet het quotum blijven, omdat anders de percentages weer naar beneden sijpelen? Wat als blijkt dat dat mannenkartel eigenlijk niet bestond en vrouwen zelf ook meer mannen in de raad benoemen (omdat ze nu eenmaal meer capabele mannen in de subtop vinden)?
Volgens mij betwijfelt Kroes nu al dat zo’n hoog percentage vrouwen in de top zonder discriminatie in stand kan blijven. Er van elke vrouw in zo’n topfunctie. Ze moeten elkaar benoemen, anders zullen de quota altijd moeten blijven. En waarschijnlijk gaat die overheidssteun zelfs Kroes te ver.
Juist om dit soort uitspraken is ze een onnatuurlijk boegbeeld van de vrouwenbeweging. Prijsafspraken, overheidssteun, kartelvorming, werden grof aangepakt onder haar bewind. Maar op de werkvloer is concurrentievervalsing blijkbaar wel geoorloofd. Wat mannen niet mogen: samenspannen tegen vrouwen, mogen vrouwen, nee moeten vrouwen wel, om elkaar in het zadel te houden.
Neelie Kroes is iemand waar ik anti-feministisch van wordt. Zij is het rolmodel van de vrouw die geen hulp nodig heeft. Sterker nog, ze paste zo goed in de elite van de Europese politiek, dat ik er nooit bij stil had gestaan dat ze een vrouw was. Of althans, dat dat iets bijzonders zou zijn.
Vroeger konden vrouwenrechten haar niet boeien. Nu, als Eurocommissaris, pleit ze gepassioneerd voor quota, zoals in Noorwegen waar 40 procent van de top in het bedrijfsleven uit vrouwen moet bestaan. En niet alleen dat: vrouwen zouden ook niet meer met elkaar moeten concurreren.
Want willen de feministen dat zulke quota een succes worden, dan moet het inderdaad afgelopen zijn met die onderlinge strijd. Als er eenmaal een bepaald percentage vrouwen in de top van het bedrijfsleven zit, dan moet dat natuurlijk wel zo blijven. Wat gebeurt er als die 40 procent is gehaald? Is het mannenkartel dan doorbroken en mag het quotum afgeschaft worden? Of moet het quotum blijven, omdat anders de percentages weer naar beneden sijpelen? Wat als blijkt dat dat mannenkartel eigenlijk niet bestond en vrouwen zelf ook meer mannen in de raad benoemen (omdat ze nu eenmaal meer capabele mannen in de subtop vinden)?
Volgens mij betwijfelt Kroes nu al dat zo’n hoog percentage vrouwen in de top zonder discriminatie in stand kan blijven. Er van elke vrouw in zo’n topfunctie. Ze moeten elkaar benoemen, anders zullen de quota altijd moeten blijven. En waarschijnlijk gaat die overheidssteun zelfs Kroes te ver.
vrijdag 4 december 2009
Het zal wel de schuld van die verdorven Ipods zijn (artikel next en Handelsblad 4.12.2009)
‘Grenzeloze generatie is egoïstisch.’, ‘Jongeren zijn hedonistischer dan ooit’, ‘Ouders van nu kunnen niet meer opvoeden.’ Afgelopen maandag brak een nieuwe week van generatie-bashen aan. Dit alles ter gelegenheid van het boek ‘Grenzeloze Generatie’ dat gepresenteerd werd door onderzoeksbureau Motivaction ter gelegenheid van hun 5e jubileum. En wat is er feestelijker dan met geheven vingertje een boek te presenteren over de verdorvenheid van onze jongste maatschappijgenoten.
Lezen van het boek is niet nodig, de illustrerende plaatjes zeggen genoeg. Achtereenvolgens zien wij: jongere met frikadel speciaal, jongeren die de fotograaf moonen, jongeren die hun middelvinger opsteken, jongeren met hun voeten op de bank in de trein, jongeren met bierflesjes, en een jongen met een ‘Fuck you’ trui aan. Aanschouw onze generatie: we zijn asociaal, materialistisch, zelfingenomen en egocentrisch. Er is ergens iets flink mis gegaan met onze opvoeding.
Die conclusies werden massaal overgenomen door de media. Het publiek vond het prachtig. Alle babyboom-abonnees likkebaardden bij zoveel bevestiging van wat ze eigenlijk allang wisten. Maar waar baseren de schrijvers hun conclusies eigenlijk op? Na het zien van de onderzoeksresultaten kon ik maar één conclusie trekken: er is niet zoveel veranderd in de afgelopen tien jaar. Jongeren houden er nog steeds van om op te vallen. Jongeren vinden het nog steeds leuk om geld uit te geven. Jongeren zetten zich nog steeds minder in om hun woonomgeving leefbaar te houden. Daarin is allemaal niets verandert. In 80% van de vragen die de jongeren beantwoord hebben zijn er geen verschuivingen waar te nemen ten opzichte van tien jaar geleden.
Sterker nog, in veel gevallen zijn het juist de oudere generaties die veranderen. Zo houden ouderen steeds meer van gewelddadige films, en ze vinden het ook fijner om bekeken te worden dan tien jaar geleden. De jongeren zijn daar allemaal verrassend gelijk in gebleven. De geobserveerde trends in de mentaliteitsverandering van de ‘grenzeloze generatie’ zijn flinterdun. Maar ja, Motivaction viert maar één keer zijn 5e jubileum. En dan is het wel zo leuk als je een ingrijpende maatschappelijke verschuiving signaleert.
Niet alleen de veronderstelde mentaliteitsverandering wordt als probleem gezien. Ook de gedragsveranderingen die de afgelopen tijd worden gesignaleerd vindt het boek zorgwekkend, ook al zijn die vaak in de media schromelijk overdreven, of zonder bewijs. Dat comazuipen bijvoorbeeld. Recentelijk komt aan het licht dat juist 55-plussers steeds vaker een drankprobleem hebben. Oftewel: we drinken allemaal meer alcohol, niet alleen de jeugd. Een ander voorbeeld is breezerseks. Meisjes zouden hun lichaam in ruil voor een sigaret, hamburger of breezer aan iedereen aanbieden. Rouvoet en Plassterk schreven bezorgde nota’s en beleidsstukken over de pornoficering van de maatschappij en de walgelijke seksuele moraal bij menig tiener. Maar wat bleek uit onderzoek van het ministerie van VWS? Ruilseks komt wel voor, maar is van alle tijden. Jongeren hebben wel eerder seks, maar blijven gemiddeld lang in een monogame relatie. Oftewel, het valt allemaal wel mee.
Maar leg dat maar eens uit aan de gemiddelde babyboomer. Geen enkele weerlegging, afzwakking of nuance haalt de voorpagina. En telkens als een jeugdige een grote mond geeft, of zijn middelvinger opsteekt, ziet hij de stelling bevestigt. En denkt daar voor het gemak bij dat de jeugd niet alleen brutaal is, maar ook steeds brutaler wordt. Of zoals de Volkskrant stelt: ‘de jongere generatie is een sociale tijdbom’.
Over de betrokkenheid van de jeugd werd al vaker bezorgd geschreven. In het boekje ‘Boeiuh’ stelde nrc.next columnist Rob Wijnberg al dat we nauwelijks naar het journaal kijken, dat we niet lid zijn van een politieke partij en nooit eens een goed boek lezen. Recentelijk kwam de mentaliteit van de jongste generatie weer uitgebreid aan bod in het AOW-debat (onder andere op de nrc-site naar aanleiding van een artikel van mijn hand). Ons werd gebrek aan solidariteit en respect verweten, wij kijken niet om naar de zwakkeren en ouderen in de samenleving. En ook deze schrijvers komen tot de conclusie: met de maatschappelijke betrokkenheid van de jeugd is het behoorlijk mis.
Dit boek wijdt dat aan onze opvoeding. De ouders van tegenwoordig zijn te druk met zichzelf bezig om belangrijke normen en waarden over te brengen op hun kinderen. Een causaal verband tussen de opvoeding en de mentaliteit van een groep die grotendeels het ouderlijk huis al heeft verlaten ontbreekt hier compleet. Het is niet duidelijk of we onze normen en waarden nou dankzij, of ondanks onze egoïstische ouders hebben gekregen. Maar één ding is zeker: iemand moet de schuld krijgen van de ziekte van deze generatie. Als het de ouders niet zijn, dan moet het wel aan het onderwijs liggen. Of misschien waren het de video-games, of de Ipod, of dat gechat en getwitter de hele tijd? Niemand weet wat dat met de hersenen van een kind kan doen.
Of ligt het aan iets anders? Kan je ook gewoon volledig rationeel en bij zinnen zijn, en tóch tegen meer solidariteit zijn? Kan je vinden, zonder een psychopaat te zijn of een klootzak, dat 52% in het hoogste belastingtarief een beetje teveel betrokkenheid is? Dat het importeren van één miljoen buitenlanders uit pure solidariteit wat ver gaat? Is het denkbaar dat deze generatie niet ziek is, of alcoholistisch, of een lage moraal heeft, maar er gewoon andere normen en waarden op nahoudt?
Jelte Wiersma, redacteur van Elsevier, liet in augustus dit jaar aan de hand van verschillende onderzoeken exact deze trend zien: ’s Lands jongste generatie is niet ziek, ze zijn gewoonweg iets rechtser en behoudender dan hun ouders. De jeugd vindt familiewaarden en vriendenkring steeds belangrijker, ze zijn vaderlandslievender, er wordt weer meer getrouwd. We vinden dat er gewerkt moet worden, dat men rendabel moet zijn, dat je verantwoordelijk bent voor je eigen carrière en succes. Dat is niet asociaal, dat is een logische reactie in een maatschappij die doordrenkt is met de linkse waarden van hun ouders.
Vergeet niet dat nieuwe principes niet per se slechte principes zijn als gevolg van een slechte opvoeding of moraal. De babyboomers waren ook ooit de verdorven generatie toen hun ouders erachter kwamen dat de kinderen preutsheid, bescheidenheid en vlijt niet meer zo hoog in het vaandel hadden als zijzelf. De geschiedenis herhaalt zich. En pas als de heilige huisjes van de babyboom generatie niet meer absoluut zijn, zal er weer ruimte komen voor het nieuwe geluid van deze veelbelovende generatie.
Lezen van het boek is niet nodig, de illustrerende plaatjes zeggen genoeg. Achtereenvolgens zien wij: jongere met frikadel speciaal, jongeren die de fotograaf moonen, jongeren die hun middelvinger opsteken, jongeren met hun voeten op de bank in de trein, jongeren met bierflesjes, en een jongen met een ‘Fuck you’ trui aan. Aanschouw onze generatie: we zijn asociaal, materialistisch, zelfingenomen en egocentrisch. Er is ergens iets flink mis gegaan met onze opvoeding.
Die conclusies werden massaal overgenomen door de media. Het publiek vond het prachtig. Alle babyboom-abonnees likkebaardden bij zoveel bevestiging van wat ze eigenlijk allang wisten. Maar waar baseren de schrijvers hun conclusies eigenlijk op? Na het zien van de onderzoeksresultaten kon ik maar één conclusie trekken: er is niet zoveel veranderd in de afgelopen tien jaar. Jongeren houden er nog steeds van om op te vallen. Jongeren vinden het nog steeds leuk om geld uit te geven. Jongeren zetten zich nog steeds minder in om hun woonomgeving leefbaar te houden. Daarin is allemaal niets verandert. In 80% van de vragen die de jongeren beantwoord hebben zijn er geen verschuivingen waar te nemen ten opzichte van tien jaar geleden.
Sterker nog, in veel gevallen zijn het juist de oudere generaties die veranderen. Zo houden ouderen steeds meer van gewelddadige films, en ze vinden het ook fijner om bekeken te worden dan tien jaar geleden. De jongeren zijn daar allemaal verrassend gelijk in gebleven. De geobserveerde trends in de mentaliteitsverandering van de ‘grenzeloze generatie’ zijn flinterdun. Maar ja, Motivaction viert maar één keer zijn 5e jubileum. En dan is het wel zo leuk als je een ingrijpende maatschappelijke verschuiving signaleert.
Niet alleen de veronderstelde mentaliteitsverandering wordt als probleem gezien. Ook de gedragsveranderingen die de afgelopen tijd worden gesignaleerd vindt het boek zorgwekkend, ook al zijn die vaak in de media schromelijk overdreven, of zonder bewijs. Dat comazuipen bijvoorbeeld. Recentelijk komt aan het licht dat juist 55-plussers steeds vaker een drankprobleem hebben. Oftewel: we drinken allemaal meer alcohol, niet alleen de jeugd. Een ander voorbeeld is breezerseks. Meisjes zouden hun lichaam in ruil voor een sigaret, hamburger of breezer aan iedereen aanbieden. Rouvoet en Plassterk schreven bezorgde nota’s en beleidsstukken over de pornoficering van de maatschappij en de walgelijke seksuele moraal bij menig tiener. Maar wat bleek uit onderzoek van het ministerie van VWS? Ruilseks komt wel voor, maar is van alle tijden. Jongeren hebben wel eerder seks, maar blijven gemiddeld lang in een monogame relatie. Oftewel, het valt allemaal wel mee.
Maar leg dat maar eens uit aan de gemiddelde babyboomer. Geen enkele weerlegging, afzwakking of nuance haalt de voorpagina. En telkens als een jeugdige een grote mond geeft, of zijn middelvinger opsteekt, ziet hij de stelling bevestigt. En denkt daar voor het gemak bij dat de jeugd niet alleen brutaal is, maar ook steeds brutaler wordt. Of zoals de Volkskrant stelt: ‘de jongere generatie is een sociale tijdbom’.
Over de betrokkenheid van de jeugd werd al vaker bezorgd geschreven. In het boekje ‘Boeiuh’ stelde nrc.next columnist Rob Wijnberg al dat we nauwelijks naar het journaal kijken, dat we niet lid zijn van een politieke partij en nooit eens een goed boek lezen. Recentelijk kwam de mentaliteit van de jongste generatie weer uitgebreid aan bod in het AOW-debat (onder andere op de nrc-site naar aanleiding van een artikel van mijn hand). Ons werd gebrek aan solidariteit en respect verweten, wij kijken niet om naar de zwakkeren en ouderen in de samenleving. En ook deze schrijvers komen tot de conclusie: met de maatschappelijke betrokkenheid van de jeugd is het behoorlijk mis.
Dit boek wijdt dat aan onze opvoeding. De ouders van tegenwoordig zijn te druk met zichzelf bezig om belangrijke normen en waarden over te brengen op hun kinderen. Een causaal verband tussen de opvoeding en de mentaliteit van een groep die grotendeels het ouderlijk huis al heeft verlaten ontbreekt hier compleet. Het is niet duidelijk of we onze normen en waarden nou dankzij, of ondanks onze egoïstische ouders hebben gekregen. Maar één ding is zeker: iemand moet de schuld krijgen van de ziekte van deze generatie. Als het de ouders niet zijn, dan moet het wel aan het onderwijs liggen. Of misschien waren het de video-games, of de Ipod, of dat gechat en getwitter de hele tijd? Niemand weet wat dat met de hersenen van een kind kan doen.
Of ligt het aan iets anders? Kan je ook gewoon volledig rationeel en bij zinnen zijn, en tóch tegen meer solidariteit zijn? Kan je vinden, zonder een psychopaat te zijn of een klootzak, dat 52% in het hoogste belastingtarief een beetje teveel betrokkenheid is? Dat het importeren van één miljoen buitenlanders uit pure solidariteit wat ver gaat? Is het denkbaar dat deze generatie niet ziek is, of alcoholistisch, of een lage moraal heeft, maar er gewoon andere normen en waarden op nahoudt?
Jelte Wiersma, redacteur van Elsevier, liet in augustus dit jaar aan de hand van verschillende onderzoeken exact deze trend zien: ’s Lands jongste generatie is niet ziek, ze zijn gewoonweg iets rechtser en behoudender dan hun ouders. De jeugd vindt familiewaarden en vriendenkring steeds belangrijker, ze zijn vaderlandslievender, er wordt weer meer getrouwd. We vinden dat er gewerkt moet worden, dat men rendabel moet zijn, dat je verantwoordelijk bent voor je eigen carrière en succes. Dat is niet asociaal, dat is een logische reactie in een maatschappij die doordrenkt is met de linkse waarden van hun ouders.
Vergeet niet dat nieuwe principes niet per se slechte principes zijn als gevolg van een slechte opvoeding of moraal. De babyboomers waren ook ooit de verdorven generatie toen hun ouders erachter kwamen dat de kinderen preutsheid, bescheidenheid en vlijt niet meer zo hoog in het vaandel hadden als zijzelf. De geschiedenis herhaalt zich. En pas als de heilige huisjes van de babyboom generatie niet meer absoluut zijn, zal er weer ruimte komen voor het nieuwe geluid van deze veelbelovende generatie.
woensdag 2 december 2009
Nog niet naar huis (column nrc.next 02.12.2009)
In Kamp Holland gaat het leven gewoon door. Beetje fitnessen, beetje internetten, even stoer kijken voor de foto met Wim Lex, vervolgens op levensgevaarlijke missie in het armste land ter wereld en ’s avonds kan er weer worden gelachen met die gekke Guido Weijers. Giel Beelen moet tijdens de lunch nog wel even plat op zijn buik gaan liggen als het luchtalarm gaat, maar ’s avonds zet hij alsof er niets gebeurd is nog een laatste plaatje op: Handjes op elkaar mannen! Voor het vaderland! Daar gaat ie: ‘WE GAAN NOG NIET NAAR HUIS, NOG LANGE NIET, NOG LANGE NIET’.
Obama kondigt maandagnacht 30.000 extra troepen aan, Engeland stuurt al 500 man extra, Frankrijk blijft, Polen blijft, zelfs Duitsland, dat allergisch is voor oorlog, blijft. En Verhagens handen jeuken. Hij wil niets liever dan dat als de Toppers in 2011 weer bij elkaar komen, de handjes ook in Kamp Holland weer de lucht in kunnen.
Ja, natuurlijk waren er toezeggingen. We zouden in 2010 vertrekken. Maar uiteindelijk viel het toch reuze mee met de publieke tegenstand? Zelfs toen de eerste bodybags naar huis kwamen werd er niet tegengesparteld, waren er geen demonstraties. Men bleef thuis en ondertekende gelaten de online condoleanceregisters. Het zou ongepast zijn om vragen stellen. Dat hadden die jongens niet gewild.
Ik wil geen condoleanceregister meer tekenen. Ik wil geen rekening meer houden met wat de omgekomen militairen wel of niet hadden gewild. Ik wil dat we daar weg gaan. In acht jaar is het niet gelukt om Bin Laden te vangen, of om een geloofwaardige regering te installeren, of om eerlijke verkiezingen te organiseren, laat staan om de Taliban te verslaan. En wij surfen elke maand weer naar een hyves-profiel om te zien dat de 20-jarige soldaat-der-eerste-klasse Timo een bootje had voor de Amsterdamse grachten. En dat korporaal Aldert net 22 was geworden. Zijn lievelingsfilm was Scarface.
Onzichtbare ‘Support our troops’ stickers prijken op veel Nederlandse auto’s en voordeuren. Zolang wij de missie en de jongens zo hartstochtelijk blijven steunen, en zolang geen enkele politieke achterban, noch links, noch rechts, noch christelijk, echte verontwaardiging tentoonspreid, is het nog niet klaar in Afghanistan. Wij gaan nog lang niet naar huis.
Obama kondigt maandagnacht 30.000 extra troepen aan, Engeland stuurt al 500 man extra, Frankrijk blijft, Polen blijft, zelfs Duitsland, dat allergisch is voor oorlog, blijft. En Verhagens handen jeuken. Hij wil niets liever dan dat als de Toppers in 2011 weer bij elkaar komen, de handjes ook in Kamp Holland weer de lucht in kunnen.
Ja, natuurlijk waren er toezeggingen. We zouden in 2010 vertrekken. Maar uiteindelijk viel het toch reuze mee met de publieke tegenstand? Zelfs toen de eerste bodybags naar huis kwamen werd er niet tegengesparteld, waren er geen demonstraties. Men bleef thuis en ondertekende gelaten de online condoleanceregisters. Het zou ongepast zijn om vragen stellen. Dat hadden die jongens niet gewild.
Ik wil geen condoleanceregister meer tekenen. Ik wil geen rekening meer houden met wat de omgekomen militairen wel of niet hadden gewild. Ik wil dat we daar weg gaan. In acht jaar is het niet gelukt om Bin Laden te vangen, of om een geloofwaardige regering te installeren, of om eerlijke verkiezingen te organiseren, laat staan om de Taliban te verslaan. En wij surfen elke maand weer naar een hyves-profiel om te zien dat de 20-jarige soldaat-der-eerste-klasse Timo een bootje had voor de Amsterdamse grachten. En dat korporaal Aldert net 22 was geworden. Zijn lievelingsfilm was Scarface.
Onzichtbare ‘Support our troops’ stickers prijken op veel Nederlandse auto’s en voordeuren. Zolang wij de missie en de jongens zo hartstochtelijk blijven steunen, en zolang geen enkele politieke achterban, noch links, noch rechts, noch christelijk, echte verontwaardiging tentoonspreid, is het nog niet klaar in Afghanistan. Wij gaan nog lang niet naar huis.
Abonneren op:
Posts (Atom)