Zo veilig mogelijk (nrc.next 30.12.2009)

Vliegt u in het komende jaar naar de Verenigde Staten? Dan wordt u niet alleen gefouilleerd, ook worden al uw tassen opengemaakt en doorzocht. Schiphol besloot de veiligheidsmaatregelen aan te scherpen na de mislukte aanslag van vorige week. Het was een paniekerige reactie, alsof ze betrapt waren op nalatigheid, alsof ze er al die tijd met de pet naar hadden gegooid. En nu het kalf verdronken is…

Ik vind Schiphol een prachtbedrijf. Ons kleine land herbergt het twaalfde vliegveld ter wereld. Het vervoert jaarlijks bijna 50 miljoen reizigers. Je kan ervan uitgaan dat zo’n groot vliegveld over zijn veiligheidsbeleid heeft nagedacht. Dat experts een zorgvuldige afweging hebben gemaakt tussen de risico’s, de logistieke mogelijkheden en de privacybelangen. En dat Schiphol daarmee een zo veilig mogelijk vliegveld nastreeft, zonder dat die veiligheid 100% gegarandeerd kan worden.

Waarom doet Schiphol dan alsof het zo verbaasd is dat dit heeft kunnen gebeuren? Waarom die paniek? Waarom geen persconferentie met een rationele PR-meneer en een beetje nerderige veiligheidsexpert die benadrukt op welke overwegingen het veiligheidsbeleid gebaseerd is? In alle rust hadden ze erop kunnen wijzen dat dit soort incidenten kunnen plaatsvinden, maar dat de kans erop erg klein is. Ze hadden indianenverhalen over amateuristisch beveiligingspersoneel uit de wereld kunnen helpen en de sceptici de mond kunnen snoeren.

En als ze echt lef hadden, als ze echt vertrouwen hebben in hun eigen bedrijf, hadden ze erop kunnen wijzen dat de aanslag mislukt is. Het enige wat je namelijk kunt meten, is het resultaat. En het resultaat is dat er geen doden zijn gevallen, onder andere doordat er een essentieel element in de bom van de terrorist ontbrak: een simpele metalen omhulsel om de springstof onder druk te houden. Het zou dus zomaar kunnen dat het vliegtuig onder andere is gered door een eenvoudig metaaldetectiepoortje op Schiphol.

En tenslotte hadden ze kunnen zeggen dat vliegen nog steeds de veiligste manier van reizen is. Dat Schiphol nog steeds alle vertrouwen heeft in zijn veiligheidsbeleid en dat dus ook niet op basis van één incident gaat aanpassen. Het zou me gerust hebben gesteld. Niks is enger dan een paniekerig Schiphol.