zondag 14 november 2010

Keuterboertjesromantiek (nrc.next 10.11.2010)

Ik was er helemaal klaar voor. 350 woorden lang gehakt maken van dat Greenpeace schorriemorrie dat zich weer eens aan de treinrails had geketend omdat er een kernafvaltransport langs zou komen. En dan de dinsdag-nrc.next op de mat met jawel, een column waarin ons aller hoofdredacteur Rob Wijnberg zich onder de geketenden schaart. Kernenergie is volgens hem het slechtst denkbare alternatief dat voor olie bestaat.

Keuterboertjesromantiek. Dat moet de oorzaak zijn. In de groene droom is er geen plaats voor reactoren en koeltorens, maar draait alles op lieve energie, van de zon, de wind en het water. Wijnberg jubelt: Exit Nuon, Exit Shell (u weet wel, die bedrijven die ons land kapotmaken). Iedereen zijn eigen energieleverancier, iedereen keuterboer!

Het is romantiek, idealisme. Er kan geen andere verklaring zijn om een schone goedkope energiebron volledig te verwerpen. Kernenergie kan uitstekend functioneren naast wind- en zonne-energie als betrouwbare back-up in de energiemix (voor als het niet waait, of de zon niet schijnt). Bijna de helft van de uranium komt uit stabiele landen als Canada en Australië. En met nieuwe technologie is er steeds minder uranium nodig per kilowattuur.

De realiteit is dat kernenergie op dit moment als enige energiebron betaalbare stroom kan leveren aan een heel land. En ja, voor de bouw van een kerncentrale is een investering van de overheid nodig, net als met zonnecellen, net als met een windmolen. Daarna is kernenergie rendabel en goedkoop, en hoeft in tegenstelling tot wind- en zonne-energie, niet elke kilowattuur te worden gesubsidieerd om te kunnen concurreren.

En natuurlijk zijn er nog meer haken en ogen. Kernafval bijvoorbeeld. Maar veel meer nadelen dan andere alternatieve energiebronnen heeft kernenergie niet. Er zijn bijvoorbeeld ook bijzonder weinig realistische voorstellen voor de opslag van zonne-energie. Of het rendabel maken van windenergie. Was dat ooit een reden voor een moratorium?

Gooi de ketenen af, Rob. Kernenergie zal een belangrijke rol spelen in de energiemix van de toekomst, omdat het schoon en goedkoop is. Maar ook vooral omdat dit kabinet eindelijk geen last meer heeft van romantische dromen, maar wel van een flinke dosis realiteitszin.

woensdag 13 oktober 2010

Topvrouwen (NRC Handelsblad 13 oktober 2010)

(column over hetzelfde onderwerp: zie vorig blogje)

Het maakt Rutte niet uit welk etniciteit je hebt, welk geloof,welk geslacht, of welke seksualiteit. Het enige wat telt is of je een goed bestuurder bent, dan mag je minister worden. In woord en daad stapt dit kabinet af van het diversiteitbeleid bij het kiezen van bewindslieden. Na 10 jaar voortrekken en discrimineren, wordt in dit kabinet weer alleen maar geselecteerd op kwaliteit, en niet op kenmerken waar je toch niets aan kunt veranderen.

En dat leidt tot een kabinet met minder vrouwen dan in voorgaande jaren. 3 van de 12 ministers en 1 van de 8 staatssecretarissen is vrouw. Reden voor Cisca Dresselhuys om dit kabinet ‘middeleeuws’ te noemen. Reden voor Margriet van der Linden om haar eigen Opzij-vrouwenkabinet op te stellen (als dat kabinet daadwerkelijk geïnstalleerd zou worden zou de top van het bedrijfsleven een aanzienlijke leegloop van vrouwen te betreuren hebben.) En reden voor Neelie Kroes om maar weer eens een quotum voor te stellen. Als Eurocommissaris bestreed ze hartstochtelijk oneerlijke concurrentie, maar als het tussen mannen en vrouwen gaat is diezelfde oneerlijke concurrentie blijkbaar gerechtvaardigd.

Objectief bekeken heeft Rutte een uitstekende score behaalt op vrouwengebied. Annemarie Jorritsma mag dan wel zeggen dat de helft van de Nederlanders vrouw is, en dat dat in het kabinet dus ook zo moet zijn, ze vergeet dat maar een miniem percentage van die vrouwen ook daadwerkelijk een fulltime baan heeft. En die fulltime baan is wel nodig. In drie of vier dagen per week is het onmogelijk om je concurrenten voor een promotie te verslaan. 19% van alle Nederlandse voltijdbanen wordt ingevuld door een vrouw. 25% vrouwelijke ministers is dus een ruime representatie van de Nederlandse beroepsbevolking waaruit die ministers voortkomen.

Deze cijfers doen onze woeste feministen echter niets. Na jarenlange strijd voor gelijke rechten (daarvoor ben ik ze buitengewoon dankbaar) hebben ze een nieuw dogma: de praktische gelijkheid, gelijkheid voor de wet is niet meer genoeg. 40% vrouwen in het kabinet en in de top van Nederland, dan pas is de emancipatie compleet. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat vrouwen met al hun verworven vrijheden besluiten om thuis te blijven. Het kan niet zijn dat de vrouwenbeweging al die jaren heeft gevochten voor een stelletje halve huisvrouwen.

Dus concluderen de feministen dat vrouwen uit onvrede thuiszitten. Dat ze worden tegengehouden door tal van zaken. Bijvoorbeeld door een moederschapsculptuur waarin fulltime werkende moeders met de nek worden aangekeken. Door mysterieuze mannenkartels die elkaar de baantjes toeschuiven. Door te dure kinderopvang. Er is nieuwe strijd om te bevechten: Als vrouwen niet op eigen kracht in een kabinet of een raad van bestuur komen, dan moeten er met harde hand plekken worden vrijgemaakt door middel van quota of streefcijfers. Een soort invalidenparkeerplaatsen, spek-en-bonen ministers.

Maar de excuses voor al die deeltijdwerkers zijn discutabel. Het bestaan van zo’n mannennetwerk lijkt bijvoorbeeld hoogst onwaarschijnlijk. Er zijn geen massa’s vrouwen die met hun hoofd tegen het glazen plafond bonken, het lijkt maar om een enkeling te gaan die daadwerkelijk onterecht wordt gepasseerd. Een goed voorbeeld is Noorwegen, waar het mannennetwerk toch zo langzamerhand wel doorbroken zou moeten zijn met een quotum van 40%. Daar staan geen honderden topvrouwen te wachten tot ze een functie kunnen bekleden. Een handjevol vrouwen laadt hun karretje vol met zoveel mogelijk commissariaten die voor al die onvindbare topvrouwen bedoeld waren.

Ook de moeizame kinderopvang houdt de vrouw niet thuis. Sinds 2005 heeft de wet kinderopvang gezorgd voor een grote stijging in het aanbod van goede betaalbare crèches. Het enige wat dat tot gevolg heeft gehad is dat er meer vrouwen zijn gaan werken in die crèches, daarnaast heeft het het aantal uren dat vrouwen gemiddeld werken niet verhoogd.

Ik heb een heel andere verklaring voor het gebrek aan topvrouwen voor ministerposten en dat is het gebrek aan algemene vrouwelijke ambitie. Decennia van emancipatie hebben er niet toe geleid dat vrouwen net als mannen zijn geworden. 75% van de werkende vrouwen heeft een deeltijdbaan, tegenover 10% van de mannen. Vrouwen geven aan dat een optimale werkweek tussen de 20-27 uur duurt, dat is problematisch als je een ministerie wilt besturen. Vrouwen zorgen nog steeds vaker voor de kinderen en doen meer in het huishouden. En het allerergste is dat ze niet bevrijd willen worden. Vrouwen geven in onderzoeken massaal aan tevreden over die verschillen te zijn.

Maar dat is niet alles. Er is nog een laatste argument voor meer vrouwelijke ministers. Sommige mensen beweren dat meer vrouwen in een team tot betere prestaties leidt, dus dat Rutte alleen al voor de kwaliteit van het kabinet meer vrouwen had moeten charteren. Toch is hiervoor ook geen sluitend bewijs te vinden. Er is inderdaad een correlatie tussen percentage vrouwen in de raad van bestuur en het succes van een bedrijf. Maar het lijkt erop dat de causaliteit tussen die twee andersom ligt: dat succesvolle bedrijven meer ruimte, tijd en geld hebben om aan diversiteitenbeleid te doen. Net als dat deze bedrijven meer aan goede doelen geven, milieuvriendelijker zijn, meer personeelsfeestjes geven. Zodra de crisis toeslaat is het over met het vrouwenbeleid. Dan heeft men de luxe niet meer om uitgebreid te gaan zoeken naar die onvindbare topvrouw.

Nederland is er collectief bij gebaat als vrouwen meer en langer gaan werken. Een hogere arbeidsparticipatie is heel belangrijk voor de economie en de Nederlandse vrouwen zijn over het algemeen een uiterst capabel en hoog opgeleide groep. Maar stel dat het zo is, dat vrouwen echt wel carrière kunnen maken, maar dat ze gewoonweg hun huis, hun kinderen en hun deeltijdbanen verkiezen boven de dienstauto en de ministerraad. Dan zijn die streefcijfers voor vrouwelijke bewindslieden van de afgelopen tien jaar alleen maar een grove discriminatie geweest van misschien wel competentere en geschiktere mannen, die alleen om hun geslacht werden afgewezen. Het is uitstekend dat Rutte daar een eind aan maakt.

Topvrouwen (nrc.next 13 oktober 2010)

Alleen al het feit dat je ze kunt opnoemen. Dat vrouwen als Trude Maas en Sybilla Dekker tegen Rutte kunnen jammeren: ‘En die bijvoorbeeld? En die, en die dan?’ Het is treurig maar waarschijnlijk: er zijn zo weinig topvrouwen in Nederland dat als het voorgestelde Opzij-vrouwenkabinet daadwerkelijk geïnstalleerd zou worden, we in 2011 teleurgesteld moeten concluderen dat er minder vrouwen buiten het kabinet aan de top meedraaien. Dat handjevol kan nu eenmaal niet op twee plaatsen tegelijk zijn.


Dat er meer topvrouwen moeten komen, lijkt voor sommige van deze broodfeministen net zo logisch als dat genocide slecht is, of welvaart goed. Nu man en vrouw voor de wet volstrekt gelijk zijn, is er een nieuw feministisch dogma ontstaan: zolang er geen gelijk aantal vrouwelijke topbestuurders zijn, is de emancipatie onvoltooid. Dus als vrouwen zelf niet naar de top komen, dan moeten er met harde hand maar plekken in die top worden vrijgemaakt. Neelie ‘proud to be quoted’ Kroes stelt als vanzelfsprekend een quotum voor. Een soort invalidenparkeerplaatsen, spek-en-bonenministers. En dat terwijl het objectief bekeken heus geen slechte score is die Rutte I behaalt. Dan mag Annemarie Jorritsma wel kwaken dat de helft van de Nederlanders vrouw is, en dat dat in het kabinet dus ook zo moet zijn. Maar 19 procent van alle voltijdbanen in Nederland wordt ingevuld door een vrouw. Een gemiddelde vrouwelijke werknemer brengt op woensdag lekker haar kind naar de gesubsidieerde crèche om een potje te tennissen. 25 procent vrouwelijke ministers in Rutte I is meer dan een goede representatie van de Nederlandse beroepsbevolking.

Tien jaar lang hebben we nu voortrekkersbeleid gevoerd in het kabinet, de bekendste bestuurskamer van het land. In 2008 was eenderde van de Nederlandse ministers vrouw en 45 procent van de staatssecretarissen. En heel misschien zou de openlijke positieve discriminatie die voor zo’n streefcijfer nodig is, nog enigszins te rechtvaardigen zijn als hierdoor ook meer Nederlandse vrouwen voltijd zouden gaan werken en daarmee de economie zouden steunen. Maar het voortrekkersbeleid is volkomen succesloos gebleven. Zelfs nu de deur wagenwijd openstaat blijven vrouwen liever achter het aanrecht. Het zij zo.

dinsdag 12 oktober 2010

Spelletje (11.10.2010 nrc.next)

Een klein spelletje, voor de gezelligheid. Hieronder zes opmerkingen. Één daarvan was strafbaar. Welke?

1 ‘O God, bezorg Van Gogh een ziekte die door alle bewoners van de aarde niet kan worden genezen." En: "O God, verblind het zicht van Ayaan Hirsi Ali zoals u haar hart hebt verblind, O God verblind haar zicht, O God bezorg haar hersenen een kanker. O God, bezorg haar een tongkanker.’ (Imam Fawaz Jneid, 2004, aantal weken voor de moord op van Gogh.)

2 ‘Op de dag dat Frankrijk niet 5 miljoen, maar 25 miljoen moslims telt, zullen de moslims de baas zijn. De Fransen zullen zich klein maken om zich te verbergen en niet op de stoep, maar met neergeslagen blik op straat gaan lopen. En als zij met opgeheven hoofd op de stoep blijven lopen, krijgen ze te horen: ‘Wat bezielt jou om mij zo rechtuit aan te kijken? Zoek je soms ruzie? Maak dat je wegkomt, anders krijg je een opdonder.’ (Jean-Marie le Pen, 2003)

4 ‘Homoseksualiteit blijft niet beperkt tot de mensen die deze ziekte hebben, maar het kan zich kan verspreiden. (…) dan kan iedereen besmet raken. Daar zijn we bang voor’ (Imam el Amoumni, 2001)

5 (Over homoseksuelen) ‘Ibn Abbes zei: men zoekt de hoogste constructie, waarvan men ze vanaf het terras met het hoofd naar beneden gooit, vervolgens doodt men ze met stenen’ (uit het boek ‘de weg van de moslim’)

6 ‘Ja’ (antwoordt Abduljabbar van der Ven op de vraag of hij Geert Wilders dood wenst)

Het juiste antwoord? 2, alleen le Pen werd veroordeeld, ook bij het Europees hof. Hij vergat zijn woorden te bidden, hij vergat het te wensen in plaats van te willen, hij vergat zijn uitspraken in een religieuze context te plaatsen. Dom natuurlijk. Fawaz Jneid is nooit van zijn bed gelicht. Als je je haatzaaierij tot God prevelt, heb je niets te vrezen.

En dan nu de bonusvraag

‘Ik heb genoeg van de islam in Nederland; geen moslimimmigrant er meer bij. Ik heb genoeg van de Koran in Nederland: verbied dat fascistische boek. Genoeg is genoeg’. (Geert Wilders, 2007)

Nog één keer raden. Wat denkt u? Strafbaar?

Israel (nrc.next 6.10.2010)

De burgemeesters van Westbank-nederzettingen zijn niet welkom bij de tour door de Nederlandse gemeenten. En terecht. De nederzettingen zijn illegaal en vormen een direct opstakel op de weg naar eentwee staten oplossing. En in Nederland kletsen we niet alleen over onze internationale waarden, we handelen er ook naar.

Eigenlijk handelen we met twee standaarden. Er zijn landen als Canada, Australië, en de EU: welvarend, democratisch, hoogopgeleid, ze lijken min of meer op ons. Hun lot trekken we ons meer aan. Maar we stellen ook hogere eisen. Elke misstap op het gebied van mensenrechten en minderhedenbeleid valt op.

En dan zijn er landen als Turkije, Rusland, Indonesië. Een aanslag in Ankara trekken we ons minder aan, het staat verder van ons bed. Maar we verwachten ook minder ‘goed westers gedrag’ en zien vooral de lichtpuntjes tussen de overdaad aan mensenrechtenschendingen. Een voorbeeld: de burgerslachtoffers die Turkije maakt tijdens aanvallen op Koerdische dorpen halen de voorpagina niet. De langverwachte grondwetsvernieuwing wel.

Israël behoort vaak tot categorie 1, de Palestijnen tot categorie 2. Zowel Israël als de Palestijnen begingen oorlogsmisdaden tijdens de Gaza-oorlog volgens de VN, maar we rekenen dat Israël meer aan. Hamas executeert systematisch politieke tegenstanders, maar wij wijzen erop dat Palestijnse gevangenen in Israël geen familiebezoek mogen ontvangen. Van een democratische rechtstaat verwachten we gewoon meer.

Toch verdwijnt die westerse meetlat onmiddellijk nu Israël weer wordt aangevallen. Sinds de vredesbesprekingen zijn hervat landden er tientallen Qassam raketten en mortiergranaten op Israël. En die mogen dan wel zelden hun doel raken, de dreiging is groot. Toch blijft de ophef uit.

Dat Nederland de nederzettingen in woord en daad afkeurt is duidelijk en terecht. De vraag is nu hoe Israël volgens de westerse waarden moet reageren op de beschietingen? Moeten ze achteroverleunen? Incasseren? Extra ontwikkelingsgeld sturen? De grenzen verder openen? Of is het dan toch toegestaan om terug te schieten? Maar dan misschien niet zo precies? Het is tijd voor een antwoord, en dit keer bij voorkeur voordat Israël weer orde op zaken moet gaan stellen en de westerse wereld wederom in verbijstering achter zich moet laten.

woensdag 29 september 2010

Europa (nrc.next 29.09.2010)

‘Maar we krijgen er zoveel voor terug.’ Dat is de reflex, dat is het standaard Brusselse antwoord. Nederland is de op één na grootste betaler van de Europese Unie. Maar daar moet men niet over klagen, want de opbrengsten zijn enorm.

Europese samenwerking levert ons bedrijfsleven inderdaad een aantal zeer concrete voordelen op, maar een interne markt bestaat ook zonder die jaarlijks bijdrage van 2 miljard euro. Die gaat namelijk voor 80% naar Europese solidariteit: structuurfondsen voor welvaartsgelijkheid en landbouwsubsidies. Op een enkel Drents fietspad na, ziet Nederland daar nauwelijks wat van terug.

Toch moeten we meer gaan bijdragen. Althans, dat wil de Europese Commissie. Tegen elke denkbare economische tendens in, wilden zij de Europese begroting dit jaar met 6% laten stijgen. De Europese Raad wist dat enthousiasme iets te temperen naar 3% maar als het aan het parlement ligt wordt dat waarschijnlijk niet lager. Het ondenkbare wordt realiteit: terwijl elke lidstaat pijnlijke bezuinigingen bij zijn boze bevolking probeert goed te praten, gaat de Europese expansie rustig door.

Europa lijkt niet te kunnen remmen. Europese politici lijken niet in staat zijn om weerstand te bieden aan die standaard politieke reflex van altijd maar méér geld nodig hebben voor meer regels, meer lidstaten en meer subsidies. En ook al is het doel van al die Europese regels vaak ontastbaar, of vaag of idealistisch, toch lijkt men in Brussel ervan overtuigd dat bezuinigingen altijd onwenselijk zijn. Achteruitgang. Zonde.

Het nieuwste wapen om niet te hoeven bezuinigen wordt deze maand gepresenteerd: de Eurobelasting. Want als de lidstaten niet extra willen betalen, dan vindt een beetje eurocommissaris het gerechtvaardigd om de euro’s dan maar bij de burger zelf te komen halen. Wel zo makkelijk: burgers bijten zich namelijk niet vast in moeizame onderhandelingen. Ze bedingen geen kortingen, Europese belastingbetalers demonstreren doorgaans nauwelijks. Sterker nog, 65 procent weet niet eens de weg naar het Europese stemhokje te vinden. En wie toch klaagt die bijten we gewoon toe hoe weinig ze er allemaal niet van snappen, hoe kleinburgerlijk ze zijn, en vooral hoe ze, zonder dat ze het weten, er zo ontzettend veel voor terug krijgen. Dat werkt altijd.

woensdag 22 september 2010

Israel (nrc.next 22 september)

De burgemeesters van Westbank-nederzettingen zijn niet welkom bij de tour door de Nederlandse gemeenten. En terecht. De nederzettingen zijn illegaal en vormen een direct opstakel op de weg naar eentwee staten oplossing. En in Nederland kletsen we niet alleen over onze internationale waarden, we handelen er ook naar.

Eigenlijk handelen we met twee standaarden. Er zijn landen als Canada, Australië, en de EU: welvarend, democratisch, hoogopgeleid, ze lijken min of meer op ons. Hun lot trekken we ons meer aan. Maar we stellen ook hogere eisen. Elke misstap op het gebied van mensenrechten en minderhedenbeleid valt op.

En dan zijn er landen als Turkije, Rusland, Indonesië. Een aanslag in Ankara trekken we ons minder aan, het staat verder van ons bed. Maar we verwachten ook minder ‘goed westers gedrag’ en zien vooral de lichtpuntjes tussen de overdaad aan mensenrechtenschendingen.

Israël behoort vaak tot categorie 1, de Palestijnen tot categorie 2. Zowel Israël als de Palestijnen begingen oorlogsmisdaden tijdens de Gaza-oorlog volgens de VN, maar we rekenen dat Israël meer aan. Hamas executeert systematisch politieke tegenstanders, maar wij wijzen erop dat Palestijnse gevangenen in Israël geen familiebezoek mogen ontvangen. Van een democratische rechtstaat verwachten we gewoon meer.

Toch verdwijnt die westerse meetlat onmiddellijk nu Israël weer wordt aangevallen. Sinds de vredesbesprekingen zijn hervat landden er tientallen Qassam raketten en mortiergranaten op Israël. En die mogen dan wel zelden hun doel raken, de dreiging is groot. Toch blijft de ophef uit.

Dat Nederland de nederzettingen in woord en daad afkeurt is duidelijk en terecht. De vraag is nu hoe Israël volgens de westerse waarden moet reageren op de beschietingen? Moeten ze achteroverleunen? Incasseren? Extra ontwikkelingsgeld sturen? De grenzen verder openen? Of is het dan toch toegestaan om terug te schieten? Maar dan misschien niet zo precies? Het is tijd voor een antwoord, en dit keer bij voorkeur voordat Israël weer orde op zaken moet gaan stellen en de westerse wereld wederom in verbijstering achter zich moet laten.

woensdag 15 september 2010

Post (nrc.next 15 september 2010)

Weinig pathetischer dan de laatste stuiptrekkingen van de traditionele postmarkt. Postbodes ken ik alleen nog als verongelijkte mannen die dapper strijden tegen hun onafwendbare lot. Afgelopen zondag stopte de protestmars voor het grote centrale postkantoor op de Coolsingel, dat al jaren leegstaat. Daar stonden ze dan met hun megafoons voor de dichte deuren. Als een groep mijnwerkers die eist dat de mijnen weer opengaan. De scharensliepen die hun banen terug eisen.

TNT zoekt ondertussen wanhopig naar een bedrijf aan wie ze dat afstervende ledemaat kunnen slijten. Maar niemand zit te wachten op 15.000 onopgeleide overbetaalde stakkers die binnen tien jaar alleen nog de kerstkaartjes van oma hoeven rond te brengen.

Ooit was de post van groot belang voor Nederland: in een democratie moeten burgers in staat worden gesteld om door correspondentie vrij informatie te vergaren. De postwet verzekerde daarom dat het briefgeheim gegarandeerd werd en er zes dagen in de week zou worden bezorgd.

Maar de huidige functie van die zesdaagse bezorging ontgaat me volledig. Weinig dingen vind ik irritanter dan post. Ik verafschuw elke instantie die me een brief stuurt. Wat moet ik met een ANWB-lidmaatschapnummer op een stuk papier of een brief over de veranderingen binnen ABN Amro? Ik wil geen stapels correspondentie meer, ik wil geen mappen vol administratie waar geen zoekbalkje boven staat. En ik wil nooit maar dan ook nooit meer een brief hoeven te versturen. Ik wil nooit meer dat intense gevoel van incompetentie als ik na een week nog steeds niet de juiste envelop, postzegel, adres en uitgeprinte brief bijeen heb. Ik wil nooit meer twijfelen of een envelop misschien meer weegt dan 20 gram. Of of hij wel aankomt. Ik wil gewoon op ‘send’ drukken. Nu.

Vandaag kondigen de vakbonden aan dat ‘de handschoenen uitgaan’, dat er poststakingen zullen volgen. En ik kan alleen maar denken: staak maar! Lang en wijdverspreid! Maak de post maar onbetrouwbaarder, moeilijker, duurder. Dan zullen al die vervloekte instanties die mij nog post sturen, misschien eindelijk inzien dat email ieders leven makkelijker maakt.

woensdag 8 september 2010

Baardentrekken (7 september 2010 nrc.next)

Elsevier-columnist Bart Jan Spruyt is zo’n opiniemaker. Iemand met een overactieve bullshit detector. Zo’n columnist die denkt dat politici altijd een geheime agenda erop nahouden. Altijd toneel spelen. Nooit de waarheid zeggen.

Een voorbeeld. Vlak na de verkiezingen laat Rutte weten dat een kabinet met PVV en CDA zijn voorkeur heeft. Meerdere malen zegt hij dit, luid en duidelijk, heldere taal. Maar de rechtse optie mislukt in eerste instantie door tegenwerking van het CDA. Onvermijdelijke onderhandelingen over Paars Plus beginnen.

Wat schrijft Spruyt in zijn Elsevier-column? ‘Rutte heeft rechtse kiezer in de val van de sociaal-liberale stagnatie gelokt’. Jaja, dames en heren, u had het allemaal niet door, maar Bart Jan Spruyt gelukkig wel. Rutte is stiekem links! Rutte hoort bij clubje Dijkstal! Rutte heeft de kiezer voorgelogen met zijn rechtse verkiezingsretoriek! Zodra hij het formatie-initiatief in handen krijgt holt hij naar zijn vrienden op links!

Extra gênant is het als een paar dagen na het verschijnen van de Elsevier, Rutte de stekker uit Paars Plus trekt en Cohen en consorten in de kou laat staan. Spruyt had blijkbaar geen rekening gehouden met die piepkleine kans dat als een politicus iets beweert, dat ook wel eens gewoon waar kan zijn.

Geen reden voor Bart Jan om te stoppen met zijn ontmaskerings-queeste. Maandag trok hij Geert Wilders weer eens stevig aan de baard. Jaja, die Wilders mag dan al wel een jaar lang beweren dat hij graag wil meeonderhandelen. Eigenlijk wil hij dat helemaal niet. Eigenlijk wil hij gewoon groot worden in de oppositie. Ja, het is u vast ook ontgaan, maar Geert Wilders heeft wekenlang met tegenzin aan de onderhandelingstafel gezeten. Gelukkig had Bart Jan Spruyt dat wél door.

En wat blijkt, Wilders zegt heel hard au! maar zijn baard blijft stevig zitten: dinsdag spoedt hij zich terug naar de onderhandelingstafel. Weer fout. Weer een mislukte ontmaskering, Misschien is het beter als Bart Jan Spruyt zich met minder falsifieerbare theorieën gaat bezighouden. Of als hij de sensitiviteit van zijn bullshit-detector iets bijstelt. Het zal zijn geloofwaardigheid goed doen.

dinsdag 31 augustus 2010

Nachtmerrie (nrc.next 1.9.2010)

Mijn grootste wetenschappelijke nachtmerrie is de invloed van willekeur op mijn resultaten. Dat alle verschijnselen die ik heb gemeten geen interessante eigenschappen van bacteriën zijn, maar gewoon stom toeval. Stom toeval waarin ik een jaar lang dacht een patroon te herkennen.

Ik stel me voor hoe het koude zweet me uit zou uitbreken als ik voor de vijfde keer door de microscoop kijk en mijn ontdekking ineens weg is. Omdat ik toevallig vier keer een blauwe M&M uit het pak had gepakt en daar onterecht conclusies aan had verbonden. Dat er geen theorie bestaat, geen logica, geen patroon.

Ik vermoed dat dat ook de collectieve nachtmerrie van het internationale klimaatpanel is. Het IAC, een commissie die onderzoek deed naar het functioneren van het klimaatpanel, vindt dat er een duidelijke waarschijnlijkheidsschaal moet worden gehanteerd voor alle voorspellingen. Er moet overal genoteerd worden wat de kans is dat hun nachtmerrie werkelijkheid wordt: dat de correlaties tussen broeikasgassen en temperatuur niet bestaat.

In het rapport van 2007 werd hier en daar die kansberekening al gegeven: de opwarming van de aarde is zo goed als zeker. Maar de kans dat de mens schuldig is aan die opwarming is ongeveer 90%.

Ik probeer me weleens voor te stellen wat er zou gebeuren als die nachtmerrie uitkomt: die 10% kans dat ook het klimaat volstrekt arbitrair is zonder enkele invloed van de mens. Het zou een verschrikkelijke inconvenient truth zijn. Alles voor niks: het afvangen en ondergronds opslaan van CO2, de markt voor CO2-emissie rechten, de klimaatambtenaren, de emissie richtlijnen, Kyoto, Kopenhagen, Al Gore’s Nobelprijs voor de vrede.

En dan al die klimaatwetenschappers die bij elkaar honderd jaar verwoed patronen hebben geprobeerd te herkennen in een volstrekt willekeurig grafiekje. Dat er geen logica is, alleen maar ruis. Ik word al misselijk van het idee. Laat die waarschijnlijkheidsschaal maar zitten. Mocht de correlatie niet kloppen, maak mij dan maar wijs dat een eventuele afkoeling het succesvolle resultaat is van onze vereende krachten om de emissie terug te dringen. Alles beter dan de waarheid over de verschrikkelijke willekeur.

maandag 30 augustus 2010

Kamernood (nrc.next 18 augustus 2010)

De hospiteeravonden tijdens de introductiedagen van Leiden waren de meest pathetische van het jaar. Veertig zwetende eerstejaars in onze woonkamer stonden krampachtig hun best te doen, zich verbazend over de kerstverlichting die er nog hing, of de verzameling pizzadozen op de grond. Soms vroegen dronken huisgenoten aan de woningzoekenden om een aardbei na te doen. Of om een lied naar keuze te zingen in onze Idols-competitie. Soms keken een aantal hospitanten aan de deur al zo ongeschikt uit hun ogen, dat we ze vertelden dat ze zich in het adres hadden vergist. Dat ze bij de buren moesten zijn.

Nee, vriendelijk waren we niet. Maar de kans op een kamer was tijdens die avonden ook buitengewoon klein. Kamernood zorgt voor een eerste levensles. Tot het eindexamen was er altijd genoeg van alles: genoeg bankjes en stoeltjes op school, genoeg eten, altijd een bed dat klaarstond, altijd een plekje in de auto voor de vakantie naar Zuid Frankrijk. Na je eindexamen kom je voor het eerst in aanraking met een schaars goed: kamers. Hier vindt een eerste schifting plaats. Hier splitst een jaargang zich in mensen die gewoon huisvesting voor zichzelf regelen, en mensen die zich beklagen over de schrijnende kamernood.

Terwijl de kamernood helemaal niet schrijnend is, als je je strategie maar goed kiest. Vergelijk het met een uitpuilende treincoupé in de spits. Er zijn drie mogelijkheden: wurm je ertussen, oftewel: neem genoegen met een mini-kamer. Neem een andere trein, oftewel: ga buiten het centrum wonen. Of koop een eersteklas kaartje en betaal je een aantal maanden blauw aan de huur. In alle gevallen wordt het na de spits beter. In de winter is er altijd plaats om door te schuiven in studentensteden. In de winter zijn de studentenhuizen blij met elke hospitant die ze kunnen krijgen. Dan hoef je waarschijnlijk geen aardbei na te doen.

Maar er is ook altijd een groep mensen die hoofdschuddend voor de uitpuilende coupé blijven staan. Mensen die onze overvolle woonkamer in augustus niet proberen te vermijden maar als voorbeeld gebruiken voor de ernst van hun problemen. Dat is dan de eerste schifting. Kamernood is er alleen voor degene die dat wil.

Huisje stelen (nrc.next 25 augustus 2010)

Eberhard van der Laan voelt zich als een vis in het water, daar in Amsterdam. Net op tijd is hij weggevlucht uit dat naar rechts gerukte Den Haag. Nooit meer hoeft hij zich te conformeren aan provinciale coalitiepartners met provinciale gedachtes. Nooit meer geïnterrumpeerd worden door de zoveelste zachte ‘G’.

Als burgemeester van Amsterdam mag hij eindelijk weer baden in de waarden van weleer. Ouderwetse solidariteit. Subsidie voor alles en iedereen. Onveiligheid is een gevoel. Als Amsterdammers het voor het zeggen hadden gehad in Den Haag, was GroenLinks even groot geworden als het CDA en de PVV bij elkaar.

De nieuwe burgemeester maakt zich lokaal dus ook buitengewoon populair door nu te weigeren het kraakverbod uit te voeren. Er bestaat in Nederland al bijna een decennium een kamermeerderheid voor een kraakverbod, maar Eberhard trekt zich daar, namens Amsterdam, niets van aan. Dan mag er in de rest van Nederland wel een rechtse wind waaien, Amsterdam blijft Amsterdam. En in Amsterdam wordt ook dit linkse pareltje uit de jaren zestig zorgvuldig geconserveerd.

Sterker nog, uit solidariteit met de krakers gaat de gemeente nu zelf ook een potje ‘huisje stelen’. Althans, dat is waar de recente jacht op de Amsterdamse pied-à-terre aan doet denken. PvdA wethouder Freek van Ossen vindt het gerechtvaardigd om eigenaren die zich niet inschrijven en niet vaak genoeg logeren in hun tweede huis, te verplichten om dat huis beschikbaar te stellen voor sociale huur. Waar krakers nog een jaar leegstand af moeten wachten, is dat voor de gemeente Amsterdam geen voorwaarde. Ook al logeert de eigenaar maar een paar nachten per maand in zijn huis, bijvoorbeeld als hij heeft overgewerkt, of vroeg weer op kantoor moet zijn, dan nog vindt de gemeente dat iemand zonder baan meer recht heeft op dat huis dan de eigenaar zelf.

De rest van Nederland vindt dat niet. De rest van Nederland vindt het tijd dat Nederlandse huiseigenaren, waar ze ook wonen, beschermd worden tegen krakers. Dat Amsterdam het kraakverbod niet alleen opzij schuift, maar ook zelf huiseigenaren gaat opjagen, bewijst dat onze hoofdstad hopeloos achterloopt. En Eberhard snel op de vingers moet worden getikt.

woensdag 11 augustus 2010

Respect for all (11.8.2010 nrc.next)

Soms is de meest voor de hand liggende opvatting dus niet de correcte. Een gigantische moskee (pardon, Islamitisch centrum) op minder dan 200 meter van Ground Zero is dus NIET bedoeld als een hele dikke middelvinger naar New York. Het is GEEN Arc de Triomf, en ook als Bin Laden op Al Jazeera verschijnt om de organisatie te feliciteren is het nadrukkelijk NIET de bedoeling dat er zo gedacht wordt.

Nee, als je net zolang je ogen dichtknijpt, totdat je gekleurde sterretjes gaat zien, en dan nog eens kijkt, dan zie je wat je hoort te zien. Juist ja. Die moskee is een teken van verbroedering en respect. De nabijheid van Ground Zero maakt het alleen maar nog betekenisvoller. Met een beetje verbeelding kunt u zelfs volgen wat er op de website staat: "this proposed project is about promoting integration, tolerance of difference and community cohesion through arts and culture. (…) a center guided by Islamic values in their truest form - compassion, generosity, and respect for all."

Het klinkt alleraardigst. En de initiatiefnemers zijn gematigde aaibare moslims, die absoluut geen triomfmonument bouwen. Maar alleen al om het feit dat het niet zo moeilijk is om het centrum verkeerd op te vatten, is het een slecht idee, een smakeloos plan. Een gigamoskee naast Ground Zero bouwen is een Sapph lingerie billboard tegenover een kerk hangen. Het is de Gay Parade in Slotervaart, het is een marathon homo-trouwdag in Staphorst. Het is een Duitser die in 1947 een krans komt leggen bij de dodenherdenking. Ook al had die Duitser niets te maken met de nazi’s, het is nog steeds provocerend, het is blind. Een minachting van de lokale gevoelens. Hoe geloofwaardig ben je, als je onder het mom van tolerantie en respect, je godsdienstvrijheid koste wat kost moet opeisen waar dat het allerpijnlijkst is?

Natuurlijk moet je de bouw niet verbieden. Gevoelens mogen nooit een argument voor vrijheidsbeperking zijn. Je kan alleen maar hopen. Hopen dat de initiatiefnemers inzien dat hun centrum niet van veel ‘compassion’ en ‘respect for all’ getuigt. Dat het niet zal leiden tot veel ‘community cohesion’.

maandag 9 augustus 2010

Hooligans met stropdas (nrc.next 4 augustus 2010)

Vandaag maakt de KNVB bekend dat het dramatisch gesteld is met de Nederlandse voetbalclubs. Financieel wanbeleid heeft ertoe geleid dat ze dit jaar bij elkaar ongeveer 100 miljoen euro verlies gaan draaien. Voor twaalf clubs dreigt faillissement. Het Nederlandse voetbal heeft structureel boven zijn stand geleefd.

Want de voornaamste kostenpost op de begrotingen van de clubs zijn de salarissen van de spelers. En waarom spreken voetbalclubs dan salarissen af die ze niet kunnen betalen? Een gemiddeld clubbestuurder zal beweren dat ‘dat nu eenmaal de markt is’. Dat ze wel moeten, omdat ze anders de goede spelers mislopen en degraderen en nog meer verlies draaien.

Je kunt ook zeggen dat bestuurders van voetbalclubs eigenlijk stiekem gewoon hooligans zijn met dezelfde waas voor hun ogen alleen dan met een stropdas om. Type Dirk Scheringa. Type ‘living on the edge’. Bij het idee van volle stadions, Europees voetbal, landstitel, beker of iets anders dat blinkt, gaan de oogjes fonkelen. Bij het idee van ‘die sterspeler in ons shirt’ worden even alle rationele financiële overwegingen bijzaak. En de gemeente zal toch wel bijspringen, mocht die sterspeler niet genoeg scoren om het dreigende faillissement af te wenden? Zo’n prachtclub zullen ze toch niet failliet laten gaan?

En het ergste is: ze hebben gelijk. Elke gemeente streek wel één of twee of drie keer met de hand over het hart. Kerkrade stak 5,8 miljoen euro in Roda JC. Waalwijk schold RKC de schulden kwijt. En Vitesse kreeg van gemeente Arnhem al meerdere malen een laatste kans met in 2003 6,5 miljoen euro en twee jaar geleden nog eens 11,5 miljoen euro. Alleen in Haarlem en in Veendam weigerde de wethouders een reddingsactie. Verder werd elke wankelende club met belastinggeld gestut.

De aanpak van de KNVB is exemplarisch. Het deelt straffen uit in de vorm van puntenaftrek. Als dat werkt is het ultieme bewijs van incompetentie geleverd: alleen met competitieve sancties kunnen clubbestuurders gedwongen worden om een gedegen beleid te voeren. Nooit zouden deze mensen over ons belastinggeld moeten kunnen beschikken. Hoe groot hun hart voor de club ook is.

maandag 2 augustus 2010

Formatie 2010 (nrc.next 2.8.2010)

Het is dag 53 van de formatie en de weg naar het rechtse kabinet wordt opnieuw ingeslagen. Als er verder niets mis gaat zal er volgende week eindelijk inhoudelijk worden onderhandeld over een VVD-CDA minderheidskabinet met PVV gedoogsteun. Een kabinet dat bij uitstek slagvaardig de staatsschuld kan terugdringen en de Nederlandse economie uit het slop kan trekken door de overheidsuitgaven terug te dringen in plaats van de lasten te verzwaren. Ik vind het een absolute opluchting.

Op eigen houtje lieten VVD, CDA en PVV vrijdag aan de informateur weten dat een minderheidskabinet een optie was. Door het zegel van dat ‘staatsrechterlijk uiterst redmiddel’ te verbreken is de formatie eindelijk in de broodnodige stroomversnelling geraakt. Hoe lang zou het immers nog moeten duren voordat het Hare Majesteit zou behagen om eindelijk toe te staan minderheidskabinetten in overweging te nemen? Hoeveel persconferenties en informateurs zijn we dan verder?

Een minderheidskabinet is geen optimale, maar wel een elegante oplossing. In Denemarken zorgt zo’n gedoogd kabinet al 9 jaar voor een stabiele politieke situatie. De Deense volkspartij, een Deense PVV, die de gedoogsteun geeft heeft afgesproken met de twee regeringspartijen dat ze met een aantal cruciale punten uit het regeerakkoord zullen meestemmen in ruil voor strengere immigratie en integratie wetgeving.

Net als in Denemarken zal de PVV niet alle wetgeving gedogen. Maar dat is juist de charme van het minderheidskabinet. De regeerbaarheid van het land wordt verzekerd omdat enkele kernpunten worden vastgelegd in een akkoord op hoofdlijnen. Voor ander beleid moeten gelegenheidsmeerderheden worden gevonden in de kamer. Een minderheidskabinet betekent daarom per definitie dat de Tweede Kamer wordt versterkt in haar macht.

Er is echter veel kritiek op dit idee van een minderheidskabinet. Halsema noemt het onvoorstelbaar dat de VVD en CDA zich willen laten ‘gijzelen’ door de PVV. D66-voorman Pechtold wijst er op dat de informateur van de koningin alleen meerderheidskabinetten mocht onderzoeken. U hoort het goed: deze rasdemocraat vindt niet dat er naar een minderheidskabinet mag worden gekeken zolang onze monarch dat niet wenst.

En dan is er Cohen. Hij blijft hardnekkig hameren op meerderheidsopties zoals Paars plus plus CDA. Waarom hij denkt dat de onderhandelingen wel zullen slagen als het CDA aanschuift is onduidelijk. Eigenlijk zijn de denkpatronen van Cohen tijdens deze hele formatie al onduidelijk. Tijdens de verkiezingen was de afkeur van de PVV veruit het meest uitgesproken PvdA standpunt. De PVV moest ten alle tijden worden uitgesloten. De PVV schuurde tegen de rechtsstaat. Ter vergelijking: de PvdA vindt dat Israel met Hamas moet praten maar weigert zelf categorisch om ooit met de PVV om de tafel te gaan zitten. Toch is het Cohen die er, door zijn weigering om zelf met de VVD en CDA te onderhandelen, nu voor zorgt dat zijn grootste angstscenario werkelijkheid wordt: macht voor de PVV. Wilders heeft hem via Twitter al een bedankje gestuurd.

Dat de PVV zal profiteren van deze machtspositie zonder verantwoordelijkheid, is duidelijk. Wilders kan de schijn ophouden dat de PVV na het debacle in Den Haag toch heus wel regeringsverantwoordelijkheid durft te nemen, terwijl hij gewoon vanuit de oppositie kan blijven islam-bashen en hij geen ministers hoeft te leveren. Maar er is ook een andere kant. Deze gedoogsteun kan ook een nieuw hoofdstuk inluiden voor de PVV. Nu ze medeplichtig zijn aan het beleid zullen ze een deel van het protestimago moeten laten varen. De PVV-kiezer zal de klaagzang over ‘die Haagse politiek’ en ‘wat ze nu weer bedacht hebben’ moeten opgeven. Hun partij, hun Geert, stond erbij en keek ernaar.

stuffmuslimslike.com (nrc.next 28.7.2010)

Deze dagen vraag ik me af waar al onze allochtone buren nu zijn. Op onze Franse camping zijn ze in ieder geval niet. Hier loopt geen hoofddoek rond. Er is geen donkere huid te ontwaren tussen al die bakkende lichamen op het strand. Ze pompen geen luchtbedje op. Ze komen niet naar de bingo. Het enige Aziatische uiterlijk dat ik een keer tijdens de afwas tegenkwam is hoogstwaarschijnlijk geadopteerd. Ja, op onze camping waan je je in het pre-immigratie tijdperk.

Dat je geen zwarte mensen tegenkomt op een camping, wist ik al. Zwarte mensen houden niet van camperen. Dat had ik gelezen op de website www.stuffwhitepeoplelike.com. Onbetaalde stages, rugby, moleskin notebooks, dinner parties, Ray-Ban Wayfarers, het is allemaal voor blanken.

Dat de oudere allochtonen van Nederland andere manieren van recreatie hebben dan autochtone Nederlanders, wist ik ook al. Je kan mensen de taal leren. Je kan ze op schoolstoeltjes zetten in het buurthuis en uitleggen hoe ze hun afval moeten scheiden en waarom we stil zijn op 4 mei. Maar ze zullen nooit gaan camperen. Of zonnen op het strand. Of witbiertjes drinken op het terras.

Misschien is er tijdens mijn opvoeding onbewust een politiek correcte illusie geimplanteerd, maar ik was er ooit van overtuigd dat alle nationaliteiten en culturen van Nederland, ooit allemaal zouden samen vloeien in een krachtige generatie. Dat het een kwestie van tijd zou zijn voordat mijn beste vrienden net zo goed van Marokkaans of Turkse achtergrond zouden kunnen komen.

Maar het is niet zo. We vinden andere dingen leuk. Ik kom mijn oudere allochtone buren niet tegen deze zomer. Maar ik weet ook niet wat hun kleinkinderen leuk vinden om te doen. Die hippe, zelfstandige, kapitaalkrachtige generatie allochtonen wil toch niet meer elke zomer in een snikhete bus terug naar de familie in Turkije? Maar ze zijn ook niet op de camping, ze komen niet naar Loveland of Lowlands, ze zijn niet geinteresseerd in schattige Franse dorpjes. Of wijnproeverijen op kastelen.
Wat ze dan wel leuk vinden? Ik heb het nooit gevraagd. Misschien is het tijd voor een www.stuffmuslimslike.com. Ik zou het graag eens lezen.

Maurice (nrc.next 21.7.2010)

Geen greintje nuance, geen twijfel, geen blad voor de mond. Maurice de Hond peilt: als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de PVV niet op 34, niet op 36, maar op 35 zetels uitkomen. Dat is 11 zetels meer dan de PVV kreeg. Het is 17 zetels meer dan de PVV in Maurice’ eigen peiling op de dag voor de verkiezingen haalde.

Naast de bewezen onbetrouwbaarheid is vooral de irrelevantie van het geheel stuitend. Er worden namelijk vandaag geen verkiezingen gehouden. Sterker nog, er worden het hele jaar geen verkiezingen meer gehouden. De geënquêteerden hebben hun kans gehad. Paars plus heeft een meerderheid. Of de VVD stemmer daar nou boos over is of niet.

Maar toch blijven we luisteren naar dit soort non-informatie. Net als in 2009: toen keken we ook met angst en beven naar dit soort peilingen waarin de PVV de grootste zou worden en Geert Wilders premier. Opiniemakers buitelden over elkaar om te getuigen van de teloorgang van de tolerantie achter de dijken. CEO’s vreesden voor de economie. Diplomaten waarschuwden voor de reputatie van een land met Geert als premier. Hele multiculturele wijken huiverden, bij het CDA werd er gebeden, bij de PvdA werd er gehuild en in de huizen met zonnecellen op het dak kroop men nog wat dichter tegen elkaar aan en zette de verwarming nog een graadje lager. De toekomst van Nederland was onzeker, alle peilingen wezen daarop.

En wat was het uiteindelijke resultaat? Net op dat ene cruciale moment, tijdens de verkiezingen, valt de PVV eventjes ver genoeg terug om door het CDA buitenspel te kunnen worden gezet. Een maand later staat de PVV weer op 35 zetels in de peilingen. En wéér zetten we dat op de voorpagina. Wéér is dat angstaanjagend genoeg om het over ‘de toestand in dit land’ te hebben.

Als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden… Als we vandaag de WK-finale mochten overspelen... Als ik vandaag nog een keer mocht kiezen of ik mijn spaargeld in Ijsland zou stallen... Als Maurice vandaag nog een keer de verkiezingsuitslag zou mogen voorspellen, had hij het waarschijnlijk goed gehad. Tja.

Open wonden tour (nrc.next 14.7.2010)

Mijn advies voor deze zomer? De NS open wonden tour. Een aanrader voor de avontuurlijke reiziger die van bouwputten en onnavolgbare omleidingen houdt.
De toer begint in Dordrecht. Dat station is de eerste onbegaanbare zandbak van de dag, De bussenterminal, de ingang en de hele stationsstraat zijn spoorloos verdwenen in de werkzaamheden. De reiziger moet even een jaartje geduld hebben, even een jaartje begrip gevraagd.

We nemen de sneltrein richting Amsterdam. U zult zien dat er bij elke halte wat te beleven is. Bouwplaats Rotterdam bijvoorbeeld. ‘Rotterdam krijgt een aantrekkelijk, dynamisch, goed functionerende openbaar vervoer terminal’. Onthoud dat. Onthoud dat als u dagelijks gebruik moet maken van deze provisorische halte ongemak. Het duurt slechts zes jaar en het resultaat is indrukwekkend. Beloofd. Tot dan toe: excuses voor de overlast.

Schiedam slaan we even over. Schiedam is pas gisteren begonnen met de ‘herinrichting van het stationsplein’. Het duurt nog een maand voordat ook daar het station is omgetoverd tot een volwaardig gapend gat.

De volgende halte is Delft. Delft is prachtig, maar nu even niet. Hier heeft de reiziger nog tot minstens 2012 zand in de schoenen. Op de website kun je alvast voorgenieten met sfeertekeningen waarop gezichtsloze vrouwen elegant tegen een paal hangen en spookachtige mannen worden voortgetrokken door dolenthousiaste kinderen. Tot dan toe kunt u in Delft ook bakken met geduld kwijt.

In Leiden probeert men al een aantal jaren de fietsenstallingen weg te werken. Maar voor echte ontwrichting moeten we naar Haarlem. In Haarlem snapt niemand meer waar de bussen zijn gebleven, of de taxi´s, of wat überhaupt de bedoeling is als je op Haarlem Centraal aankomt. Auto´s kunnen al sinds februari 2009 niet bij het station komen. In Haarlem raakt het geduld bijna op.

Maar dan de climax: Amsterdam. De koning van alle open wonden. Al sinds mensenheugenis één gapend gat. Hier vindt u werkelijk waar niets rond het station wat prettig, handig, overzichtelijk, of gewoon mooi is. Nog een aantal decennia uw begrip en uw geduld gevraagd, en uw vertrouwen. Datr het ooit mooi wordt. Dat er ooit ergens in de randstad een station af zal zijn.

woensdag 7 juli 2010

SWIFT (7 juli 2010, nrc.next)

Gelukkig is het Verdrag van Lissabon er. En gelukkig hebben we in Nederland niet eerst aan het volk gevraagd of het dat verdrag wel wilde.

Want de uitkomst van een referendum was zeer waarschijnlijk ‘nee’ geweest. ‘Nee’, omdat Turkije niet lid mag worden. ‘Nee’, omdat we eigenlijk niets van dat verdrag begrijpen. ‘Nee’, gewoon omdat het kan. Het werd ‘ja’ omdat het D66-kamervoorstel voor een referendum geen meerderheid kreeg. Het was een absolute overwinning voor de democratie.

Een voorbeeld zien we morgen. Dan stemt het Europees Parlement over het ‘Swift’-akkoord, over de uitwisseling van gegevens over banktransacties tussen Europa en de Verenigde Staten Dit akkoord is beter en strenger dan ooit. Eerdere versies maakten het mogelijk dat de VS te pas en te onpas informatie konden krijgen over Europese transacties. De VS vonden dat veilig en de Europese Commissie wel handig, omdat ze dan zelf geen veiligheidsanalyse hoefde uit te voeren. En ach, de VS had beloofd héééél voorzichtig te zijn met de privégegevens van de Europese burger. En je weet toch: als je niks te verbergen hebt...

De Commissie dacht begin dit jaar deze situatie stilzwijgend te kunnen verlengen. Maar dat bleek onmogelijk, in na het Europa van het Lissabon-verdrag. Er zit nu een Europees Parlement dat mag bijten. En het eerste wat het parlement kapotbeet was het eerdere Swift-ontwerp, dat inhield dat er nóg vijf jaar gemarchandeerd zou worden met onze privacy.

Het nieuwe voorstel is verre van perfect. Maar voor het eerst sinds 2001 wordt de toegang tot onze gegevens beperkt en gecontroleerd. Of, zoals europarlementariër Sophie in’t Veld (D66) uitlegt: Vroeger stuurden we de hooiberg, nu alleen de naald.

D66 gaat voorstemmen. Omdat ze inzien dat effectief privacy beschermen alleen lukt als je je niet te extreem opstelt. Wie altijd principieel tegen stemt, maakt zichzelf politiek irrelevant.

En datzelfde geldt voor het afgeketste referendum: Als dat extremistische democratiedenken van D66 een meerderheid had gekregen, hadden we nu nooit dat bijtende Europese parlement gehad. Wie effectief de democratie wil bevorderen moet soms het volk even de mond snoeren.

woensdag 30 juni 2010

Kijkcijferkanon (30.06.2010 nrc.next)

De NOS is opgetogen: meer dan zes miljoen mensen besloten afgelopen maandag de wedstrijd Nederland-Slowakije te bekijken. Meer dan zes miljoen mensen zagen drie doelpunten, omringd door reclames over de Beesies van Albert Heijn, makkelijk meebewegende Pamperbroekjes, fantastisch zittende Nike schoenen en alles natuurlijk mede mogelijk gemaakt door Rexona. 30 seconden reclame rond de achtste finale kostten 100.000 euro. Ja, het was maandag weer een mooie dag voor de staatsomroep. Nooit wordt er meer geld verdiend op televisie dan tijdens dat soort wedstrijden.

Het WK is een waar kijkcijferkanon. En met dat kijkcijferkanon schiet de NOS grote gaten in zijn concurrentie. Een pathetisch kijkcijferberichtje meldt dat de voetbalshow VI Oranje van RTL afgelopen zondag een absoluut record van maar liefst 577.000 kijkers vestigden. Ter vergelijking: zelfs marginale wedstrijdjes als USA-Ghana, of Spanje-Chili trokken elk meer dan 2 miljoen kijkers. Op de andere zender mag men vechten om de aandacht van een paar vrouwen en een handjevol hardnekkige voetbalhaters.

Het is een terugkerend ritueel. Elke twee jaar vindt er weer een voetbaltoernooi of olympisch evenement plaats en stijgt het marktaandeel van de STER ten koste van RTL en, in mindere mate, van SBS. Oftewel, de mediabedrijven die het zonder belastinggeld moeten stellen verliezen de strijd van het ministerie van OCW.

Het is een hele makkelijke winst voor de staatsomroep. Elke veiling van uitzendrechten, Champions League, Olympische Spelen of voetbalkampioenschappen, kan de NOS net iets langer blijven meebieden, net dat miljoentje meer uitgeven. Zij kunnen zich wél het risico veroorloven dat Nederland vroegtijdig wordt uitgeschakeld en de inkomsten tegenvallen. In tegenstelling tot zijn concurrenten gaat de NOS namelijk niet failliet, althans, niet zolang de overheid blijft geloven in de zogenaamd onmisbare meerwaarde die de NOS de kijker te bieden heeft.

Want het is die veronderstelde maatschappelijke functie, die meerwaarde van onafhankelijkheid, verdieping, verbroedering en maatschappijbinding, die deze schaamteloze concurrentievervalsing zou moeten goedpraten. Maar de NOS heeft de schijn tegen: hun maatschappelijke functie is net iets te lucratief. Het levert net iets teveel miljoenen euro’s aan reclamegeld op. Deze wedstrijd wordt mede mogelijk gemaakt door Rexona. Idealen. Principes. Right.

woensdag 23 juni 2010

Eenzame honden (23 juni 2010, nrc.next)

Decadentie komt van het Latijnse ‘decadere’, ineenstorten. Een schrijnend voorbeeld is de website www.gaanwedoen.tv waar jongeren kunnen meedingen naar een subsidiepot van de provincie Noord Holland. Yvonne wil bijvoorbeeld graag een demonstratie organiseren voor eenzame honden in Noord Holland. Het probleem van eenzame honden wordt volgens haar enorm onderschat. Er is dringend een bewustwordingscampagne nodig. Arjen van Leeuwen wil ook geld: hij wil een knuffelactie organiseren voor een positievere sfeer in Bloemendaal en Zandvoort. Voor de ideeën met de meeste stemmen is in totaal 75.000 euro beschikbaar.

En ach, wie zeurt nou over 75.000 euro? Er zijn veel grotere gevallen van decadentie te ontwaren: de Amsterdamse politiekorpschef verdient 260.000 euro. Nergens zijn de salarissen afgelopen jaren zo hard gestegen als in het ambtenarenapparaat. Maar het zijn juist die paar honderd euro voor de problematiek omtrent eenzame honden die de sluimerende kanker van het Westen blootlegt: decadentie. 75.000 euro beschikbaar stellen met als enige reden dat ‘De provincie Noord Holland duidelijk wil maken dat jongeren ertoe doen.’ Geld uitgeven met een dusdanig gebrek aan ideeën of visie dat je nota bene naar de belastingbetaler terug moet gaan om te vragen waar het in hemelsnaam aan moet worden uitgegeven. Enig criterium: je moet onder de 25 zijn en je activiteit moet in Noord Holland plaatsvinden. Het criterium ‘urgentie was al een aantal jaren in geen velden of wegen meer te bekennen.

Yvonne staat al op 86 stemmen, Arjen heeft er 60. En binnen de provincie Noord Holland loopt er niemand rond die zegt: ‘dit hebben wij eigenlijk helemaal niet nodig’. Niemand die even aan de bel trekt en eerlijk toegeeft dat de provincie van gekkigheid niet meer weet wat het met zijn budget aan moet.

Een aantal jaren lang wist heel Nederland niet wat het met het geld aan moet. En nu het op is kan men maar moeilijk afscheid nemen van het gesubsidieerde luxeleventje van weleer. Dat men niet zou moeten zeuren over 75.000 euro is het absolute toppunt van decadentie. Decadentie die wij ons op geen enkele manier meer kunnen veroorloven. De vraag is wanneer de ineenstorting volgt.

woensdag 16 juni 2010

Bizarre logica (16 juni 2010 nrc.next)

We hebben onze portie democratie wel weer gehad. Nu doen zelfs hele simpele basale democratische waarden er niet meer toe. Alleen de grootste partij schijnt mee te tellen: die fluistert de koningin en de informateur in met wie er als eerste overlegd moet worden.

En bij de beslissing over wie er als eerste mag aanschuiven, telt de verkiezingsuitslag niet mee. Rutte meet namelijk met zijn eigen maten: het gaat er bij hem niet om hoe groot elke partij is geworden, kortom, hoeveel mensen elke partij vertegenwoordigt. Nee, het gaat erom hoeveel je gegroeid bent. Dat is de bizarre democratische logica die ertoe leidde dat de PVV als eerste werd uitgenodigd voor de onderhandelingen.

Zelfs Cohen, die bijna een even groot electoraat vertegenwoordigt als de VVD, is het daarmee eens. Met de PVV moet als eerste worden gepraat, dat zou namelijk ‘recht te doen aan de uitslag’. Daar snap ik niets van. 1.8 miljoen mensen stemden op de PvdA, 1.5 miljoen mensen stemden PVV. 300.000 kiezers zien liever een kabinet met de PvdA dan met de PVV. Maar ach, een kniesoor die daar op let. Mark Rutte in elk geval niet.
De kiezer heeft gesproken, en mag nu zijn mond wel weer dichthouden. Femke Halsema vindt bijvoorbeeld iemand als Bernard Wientjes, voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW, belangrijker. Als die zegt dat de internationale positie van Nederland beschadigd zou worden als de VVD met de PVV zou gaan regeren, moeten we dat volgens Femke Halsema serieus nemen. Want ach, al die mensen mogen dan wel fijn op de PVV stemmen, ze hebben er natuurlijk helemaal niet bij stil gestaan wat dat voor consequenties heeft. En ach, een stem is ook maar een stem.

De VVD vindt dat besprekingen met de even grote nummer twee geen recht zouden doen aan de verkiezingsuitslag. Wat wel meetelt: of -naar een volstrekt arbitraire indeling- ‘rechts’ of ‘links’ gegroeid zou zijn of niet, en wat ze er in het buitenland wel niet van zullen denken. Die 25% van Nederland die niet gestemd heeft, had meer gelijk dan ik dacht. Uiteindelijk luisteren ze toch niet naar ons.

woensdag 9 juni 2010

Amerikaanse toestanden (nrc.next 9.6.2010)

Zo, vandaag eindelijk stemmen. En dan is het klaar. Tijd voor de nabeschouwing.

De verrassing van deze verkiezingen? Naar mijn mening was dat RTL4. RTL4 zette twee verkiezingsdebatten neer en presenteerde ook nog eens dagelijks een alleraardigst verdiepend programma. Vergelijkbaar met Pauw & Witteman, of Knevel & van den Brink, alleen dan zonder dat de belastingbetaler er verplicht aan mee moet betalen. Je zou je bijna afvragen waarom, als RTL4 het ook prima blijkt te kunnen, we überhaupt nog de markt durven te verpesten met de gesubsidieerde zogenaamd ‘onafhankelijke’ kwaliteitsjournalistiek van de Publieke Omroep.

Zonder de Publieke Omroep zou de Nederlandse televisie wegglijden in Amerikaanse toestandem, wordt beweerd. Wij willen geen Fox news of CNN-achtige taferelen, roept men dan. Je weet wel, dat zijn van die zenders die elkaars verkiezingsprogramma’s incorrect doorrekenen om de kijker expres een verkeerd beeld voor te schotelen. Van die programma’s die ongegeneerd stemadviezen geven. Of de ene na de andere beleidsmaatregel van Obama ofwel met Hitler’s ofwel met Stalin’s politiek vergelijken. Dat is zulke smerige riooljournalistiek. Regelrechte volksverlakkerij.

Gelukkig gebeurt dat hier niet. Kijk, als een fopeconoom van Netwerk die hysterisch schokschouderende bijstandsvrouw een verkeerde berekening van het VVD-programma blijkt te hebben voorgeschoteld, is dat natuurlijk heel wat anders. En als de KRO een stemadvies geeft, of als BNN één partij al zijn zendtijd schenkt, of als DWDD alleen maar PvdA’ers aan het woord laat, of als Zembla Wilders met Karadzic en andere genocide-plegers vergelijkt, betekent dat heus niet dat men daarmee de kiezer een bepaalde richting op probeert te duwen. Onzin! Dat zou een belediging voor de democratie zijn. Amerikaanse toestanden! Alleen dan wél op kosten van de belastingbetaler.

Conclusie na deze verkiezingstijd: voor televisie zonder ongelukjes zapt u naar RTL4. Zij bleven namelijk wél van onbesproken gedrag. Hoogstens koopt u dan op weg naar het stembureau een extra Magnum, of hunkert u ineens naar zo’n Oranjebeesie, maar in het stemhokje laten ze u met rust. Daar mag u het helemaal zelf weten.

woensdag 2 juni 2010

Vredesduiven (nrc.next 2 juni 2010)

Palestijnen, Israëli’s, Het debat der debatten herleeft! Ik stel me voor hoe de verkiezingsvermoeide amateur-debaters van Nederland bij het horen van het nieuws, energiek van de bank springen om met hun huis- tuin- en keukenrecht hun huisgenoten om de oren te slaan met wie, waarom fout is en wie waarop recht heeft, en waarom alles toch zo ontzettend veel te maken heeft met de Holocaust. Echt waar, de oplettende kijker ziet in elke scène van het Midden-Oosten conflict wel een stukje Holocaust.

In Gaza vindt er bijvoorbeeld niet zomaar onderdrukking of bezetting plaats, nee het is een genocide. ‘En’ vervolgt een beetje fanatiekeling dan, ‘juist de Joden zouden moeten weten hoe verschrikkelijk dat is.’ Knipoog, knipoog. Of ‘kijk nu eens wat Israël doet. Ze denken zeker dat ze alles kunnen maken na de Tweede Wereldoorlog.’ Of het is een verwarde Gretta die afgelopen maandag bij Knevel en van de Brink beweert dat de Joden Israel als ‘cadeautje’ hebben gekregen. Met een strikje erom, zeg maar. Als een pleister voor het bloeden.

En niet alleen de Holocaust verschijnt te pas en te onpas ten tonele. Israël is bijvoorbeeld ook net zo’n Apartheidsstaat als Zuid-Afrika voor 1990. Israël is net Noord Korea: zoals het zijn media censureert en onschuldige schepen aanvalt. Ja, wie goed kijkt ziet zelfs dat Israël net Turkije is, of China, of Rusland. En de Palestijnen zijn de Koerden, de Tibetanen, de Tsjetsjenen, maar dan wél met media aandacht.

En dan arriveert het schip met de vredesactivisten, de geweldsloze vrijheidsstrijders en lopen alle vergelijkingen mank, Aan boord slaan de Moeder Theresa’s de Israëlische commando’s met metalen pijpen in elkaar. Idealistische Berend Botjes zijn op tragische wijze gemengd geraakt met minder geweldsloze Tanja Nijmeijers, die niet van plan te zijn om een confrontatie uit de weg te gaan, of een aangeboden martelaarschap af te slaan. Gevolg: een wereld die ervan overtuigd lijkt te zijn dat Israël maandag 10 vredesduiven uit de lucht schoot.

Ik hoop dat we volgende week maandag het weer gewoon over de hypotheekrente-aftrek mogen hebben. Dat valt nergens mee te vergelijken.

woensdag 26 mei 2010

Ja Neelie (26 mei 2010 nrc.next)

Ja Neelie. Ja Neelie. Ja Neelie. Het was een mooi spel dat ik als kind op de achterbank speelde. Die bordjes met ‘100 km’ langs de snelweg waren daar neergezet door Neelie, minister Neelie Kroes begrijp ik nu. En die wilde niet dat je te hard reed. Mijn vader maakte ons wijs dat ze de bordjes precies zo ver uit elkaar had gezet, dat er net één keer ‘Ja Neelie’ tussen paste. Eindeloos zaten we te meten of papa niet te hard reed. 100 km Ja Neelie. 100 km, Ja Neelie. Ja Neelie. Ja Neelie.

Ja, die Neelie maakte al vroeg grote indruk. Een krachtige vrouw, een vrouw die je nederig, met twee woorden, gehoorzaamt. Gisteren liet ze weten dat een premierschap ‘niet aan de orde’ zou zijn. De echte mensen vertaling daarvan is: ‘Laat Rutte nu maar eensgezindheid veinzen, ik kom heus wel als het nodig is’.

Het zou een verademing zijn. Ditmaal weten we namelijk van te voren dat het de komende kabinetsperiode niet zal gaan om immigratie of integratie. Nee, er moet bezuinigd worden om de vorige crisis op te lossen, en tegelijkertijd hunkeren we naar iemand met de ervaring en het inzicht om een volgende, ditmaal Europese monetaire, crisis te voorkomen. Bij voorkeur, een econoom. Bij voorkeur, iemand die kind aan huis is bij de Europese Commissie. De keuze lijkt me eenvoudig.

Die autoritaire Nikkelen Neelie zou meer dan welkom zijn. Bekvechtend op tv gooien onze zogenaamde toekomstige premiers hun staatsmanschap te grabbel. Ze verliezen zich in de broekpoep-humor van Paul de Leeuw of lachen zich het schompes om de bloopers van ‘De TV draait door’. Neelie Kroes zou daar vast niet aan meedoen. Ze hoeft geen humor te hebben. Ze is een staatsvrouw, een Europese koningin die vanaf haar troon de decreten per dozijn uitvaardigt. Op enkele uitzonderingen na, gehoorzamen haar onderdanen braaf. Microsoft, 497 miljoen euro boete. Ja Neelie. ABN Amro: ‘HBU verkopen of een boete’. Ja Neelie. Heineken, ING. allemaal zeiden ze: Ja Neelie Ja Neelie, Ja Neelie.

Ze zullen het een draai van de VVD vinden. Ze zullen wel klagen dat de kiezers zijn voorgelogen. Maar als het stof gaat liggen, zal een harde humorloze hand dit land weer op orde brengen. En wij zullen gehoorzamen. Ja Neelie, ja Neelie, ja Neelie. Ik hoop het van harte.

vrijdag 21 mei 2010

Reactie op Bolkestein (21.5.2010 ongepubliceerd)

Het gedoogbeleid van cannabis in Nederland lijkt bijna heilig te zijn. Dertig jaar lang wringen we ons in allerlei bochten om te zorgen dat Nederlanders op een veilige en acceptabele manier drugs kunnen gebruiken. In het zuiden van het land verhuizen we hele coffeeshops naar buiten het dorp om te zorgen dat de behoeftige gebruiker niet door de woonwijken hoeft te rijden op zoek naar zijn drugs. Europese grondrechten proberen we te omzeilen om een pasjessysteem in te voeren om het drugstoerisme te beperken. In Europa moeten we regelmatig kostbare concessies doen om ons bizarre beleid in stand te mogen houden. Kortom, we stellen alles in werking voor dat ene heilige doel: dat onze jeugdige medeburger zich te allen tijde in alle vrijheid stoned kan blowen.

Frits Bolkestein vindt dat niet alleen terecht, maar pleit in het NRC van dinsdag voor een legalisatie van alle drugs in Nederland. En eigenlijk is zijn betoog een prachtig staaltje liberalisme: je mag jezelf als burger alles aandoen, en zolang je meerderjarig bent en je anderen er niet mee schaadt is het je eigen verantwoordelijkheid. Die liberale principes gaan echter niet volledig op in praktijk. In praktijk kost drugs de maatschappij miljarden.

Want misschien vind je, als je hippie bent, of jonger dan 30, ons tolerante ruimdenkende beleid wel cool, en geeft het ons land een beetje stout imago, achter de schermen jaagt de recherche zich suf op ‘de achterdeur’ van de coffeeshop. En er wordt niet gejaagd omdat ze wiet telen en dus in overtreding zijn, maar omdat die achterdeur vuurwapengevaarlijk is, afperst, bedreigt, chanteert, smokkelt, witwast en mensenhandelt.

Nu gebruiken Bolkestein en de zijne, juist de hennepteelt als lichtend voorbeeld voor legalisatie van alle drugs. Hun redenering is dat als je die achterdeur legaliseert en reguleert, je er ook niet meer op hoeft te jagen. Telers en dealers zouden allemaal gezellige, brave middenstanders worden, die netjes factureren en jaarlijks worstelen met de belastingaangifte. En dat zou misschien zelfs nog wel de werkelijkheid kunnen zijn, als die telers alleen de Nederlandse markt zouden bedienen. Maar juist de Nederlandse markt is oninteressant: in Nederland krijg je 2500 euro voor een kilootje henneptoppen. In Engeland levert een kilo al snel 6000 euro op. Het is daarom ook geen verrassing dat de huidige Nederlandse kweek voor 80% tot 90% bestemd is voor het buitenland.

Maar toch zijn Bolkestein en zijn coauteurs ervan overtuigd dat zodra de Nederlandse drugsmarkt gelegaliseerd is, er “geen droog brood meer te verdienen valt voor de drugsbendes”. Dat is naïviteit van het hoogste niveau: met legalisatie en regulering creëer je twee soorten handel: 20% legale en 80% illegale. Het is aan de recherche om die twee uit elkaar te halen. Het is een illusie dat die onmogelijke opgave de significante bezuiniging die de auteurs voor ogen hebben, met zich mee brengt.

Maar laten we meedenken met het onrealistische scenario dat er inderdaad minder recherche en minder justitie nodig is. Stel dat we daadwerkelijk bezuinigen door te legaliseren. De vraag is of het dan nog steeds goed is om te doen. Hoe los je het probleem van notoire zwartrijders op? Van die mensen die nooit een kaartje kopen, boetes krijgen, niet betalen, incassobureaus over de vloer krijgen, ondertussen weer een boete krijgen, voor de rechter komen, enzovoort enzovoort. Het is vele malen goedkoper om hen gewoon een Ov-jaarkaart te geven, dan ze continue te blijven vervolgen. Het is vele malen goedkoper als de gemeente de rotzooi van vandalen gewoon zelf opruimt: de HALT-registraties en de gerechtelijke gang kosten bakken vol met geld. Maar dat betekent niet dat we dat moeten doen. Dat betekent niet dat we crimineel gedrag moeten oplossen door het te decriminaliseren. Als staat kan je je niet veroorloven om té pragmatisch te worden. Het principe achter een maatregel moet altijd belangrijker blijven dan de kosten ervan.

En in principe blijven harddrugs, en in mindere mate softdrugs, een dusdanige tol eisen van de gebruikers dat het geoorloofd is om het te verbieden. Bij deze stoffen is geen veilig gebruik mogelijk. Heroïne, cocaïne, amfetamines zijn stuk voor stuk middelen die de gezondheid en het leven van de gebruiker ruineren. Uit Zweeds onderzoek uit 2008 blijkt dat ook cannabis bij zeer subtiel gebruik al hersenschade veroorzaakt. De ironie wil dat op de dag een oud-politicus zich openlijk de vraag stelt of wij dit soort stoffen zouden moeten verkopen in Nederland, vragen de Europarlementariërs zich af of ze een volstrekt veilig voedingssupplement moeten verbieden in Europa (trombine). De verwarring over wat wijsheid is, is daarmee compleet.

Het merkwaardige is dat de auteurs ook lijken te accepteren dat drugsgebruik slecht is en dat beleid van de overheid erop gericht zou moeten zijn om drugsgebruik te minimaliseren. Een verbod zou daarbij niet alleen ineffectief zijn. De schrijvers beweren dat het juist het tegenovergestelde zou bereiken. Kijk maar naar de VS en Frankrijk, zeggen ze, daar gebruikt de jeugd ondanks het verbod meer cannabis dan de Nederlandse jeugd. Dat bewijs is flinterdun, niet gecontroleerd, en de resultaten worden beïnvloed door een grote hoeveelheid andere factoren. Tegenover dat bewijs staan de alcohol statistieken, dat ondanks de legalisatie, jaarlijks veel meer slachtoffers eist dan drugs.

Maar alcohol is niet te verbieden. Het gebruik is té algemeen, te wijdverspreid, te genormaliseerd. Miljoenen Nederlandse consumenten bewijzen dat alcohol ook op een gematigde ongevaarlijke manier gebruikt kan worden. Een verbod zou de overgrote meerderheid van die Nederlanders ten onrechte criminaliseren. Harddrugs daarentegen ruineren het leven van de gebruiker. Softdrugs veroorzaken ook bij subtiel gebruik een fikse hersenbeschadiging. Het gedoogbeleid heeft niet gewerkt, de enige juiste oplossing is een compleet verbod.

woensdag 19 mei 2010

Het nieuwe staken (nrc.next 19.5.2010)

Maandag dreigde de vulkanische as de luchtvaartmaatschappijen nog verder in hun financiële malaise te storten. British Airways bijvoorbeeld, verloor tot nu toe al 100 miljoen pond door het sluiten van het Britse luchtruim. Maar ja, force majeur, er is geen schuldige. Zoiets kan toch alleen een natuurramp op zijn geweten hebben? Althans, dat zou je denken.

Maar het British Airways personeel staat te popelen om nog een veel grotere ramp te veroorzaken. 138 miljoen pond verlies, 2 miljoen reizigers gedupeerd, ‘Maximal disruption’ is het doel van de 20-daagse staking tijdens de meivakanties en het WK in Zuid Afrika. De vakbond was dan ook diep teleurgesteld toen niet zij, maar de vulkaan de eerste dag van die maximal disruption op zijn geweten kreeg.

De actie is exemplarisch voor Europees stakingsgedrag. ‘Maximal disruption’ lijkt een doel op zich te zijn geworden. Een 24 uurs actie van de vuilnismannen vindt niet plaats op een doordeweekse woensdag, nee, het moet op Koninginnedag. British Airways personeel staakt niet uit onvrede, maar staakt met kerstmis, of tijdens de meivakantie, om het bedrijf zoveel mogelijk schade te berokkenen.

En ook de proportionaliteit is ver te zoeken. Vakbonden gebruiken het stakingsrecht allang niet meer als ‘uiterste middel’. Veelzeggend was het dreigement van de vuilnismannen om net zo lang te staken tot er een CAO-akkoord naar hun zin op tafel lag. Het boeit niet hoeveel omzet de horeca verliest door de vuilnisbelt op hun terras, het kan ze niet schelen dat de staat zich absoluut geen loonsverhoging kan permitteren, het maakt al helemaal niets uit dat de onderhandelingen weer zijn begonnen. Alles is geoorloofd, als de vuilnismannen maar meer gaan verdienen. Dat doel rechtvaardigt blijkbaar een miljoenen schade.

British Airways leed vorig jaar een verlies van 400 miljoen pond. Dit jaar verwacht het nog eens 600 miljoen tot 1 miljard pond verlies te boeken. Het bedrijf kan geen kant op: het moet bezuinigen om zichzelf te redden. Maar ook dat maakt het British Airways-personeel geen donder uit. Men staakt totdat gelijk is behaald, of totdat de werkgever failliet is. Dat is nu eenmaal het recht van de arbeider.

woensdag 28 april 2010

Verstandig niet roekeloos (nrc.next 28.04.2010)

De vragen waren heus niet zo moeilijk. En Twan Huys is een vriendelijke man. Toch leek Job Cohen niet op zijn gemak afgelopen maandag bij NOVA. Het was een stijf, ongeïnspireerd optreden, en bij gebrek aan kennis van zaken viel hij voortdurend terug op bekende frases over ‘het land wat ik voor me zie, en meetellen en niet buitensluiten en de boel bij elkaar houden’. Het was alsof iemand een cd met standaard PvdA- vaagheden in Cohen had gestopt. De shuffle knop stond aan.

Terwijl tijdens het PvdA partijcongres de dag ervoor, diezelfde vaagheden nog prima werkten. ‘Verstandig zijn, en niet roekeloos’. Job Cohen zei het wel drie keer in zijn speech. Verstandig, niet roekeloos. Verstandig, niet roekeloos. Als een mantra met Cohen als baken van rust en sereenheid.

Cohen zegt bijvoorbeeld: ‘Bij mijn aanpak hoort net zo goed: grenzen stellen. Dat doen we thuis ook, in de opvoeding. Grenzen zijn ook noodzakelijk op straat, in de buurt, in bedrijven, in de omgang van landen met elkaar.’ Daar valt geen speld tussen te krijgen. Niemand weet wat het betekent, maar het klinkt verstandig en niet roekeloos. Op onnavolgbare wijze koppelt hij in één zin én de straat én de industrie én internationale betrekkingen aan elkaar. Nee, niemand kan zeggen dat er iets onbesproken bleef.

Hij vervolgt zijn betoog: ‘Zonder grenzen ontbreekt veiligheid. Alleen in een veilige samenleving kunnen mensen zich thuis voelen. En je thuis voelen, daar gaat het om, voor iedereen.’ Ja! Het PvdA congres is dolenthousiast. Je thuis voelen, voor iedereen! Dat zijn de woorden die de PvdA kiezer zo graag hoort. Zowel nietszeggend als logisch. Je kan er alles en niks in horen. Het zijn woorden die niemand uitsluiten.

De meerderheid van de kiezers hunkert naar Job. Met Job hoeven ze niet meer naar politieke debatten te kijken, hoeven ze niet meer op te blijven voor kabinetsruzies. Laten we alle NOVA-interviews, debatten of andere programma’s waar inhoud of visie wordt gevraagd gewoon overslaan. Het is overduidelijk dat deze man van algemeenheden thuis hoort op het ministerie van algemene zaken. Rust. Ratio. Vrede. Kunnen we na acht jaar politieke heksenketel eindelijk weer verder met ons leven.

woensdag 21 april 2010

Lijst lekker ludiek. (nrc.next 21.4.2010)

Het was dus geen 1 aprilgrap. Zondag werd de eerste aflevering van het programma Lijst 0 uitgezonden: de Idols-show die moet leiden tot een heuse jongerenpartij. Ook al gaat het concept tegen elk democratisch principe in (partijen horen bij de staatsomroep evenveel aandacht te krijgen), BNN trekt zich er niks van aan.

Geheel in de stijl van Peter R. de Vries vindt BNN het maatschappelijke belang van het programma té groot. De jeugdige stem wordt namelijk te weinig gehoord. Jongeren vinden politiek maar saai, een ver-van-je-bed-show. Die grijze kamerleden weten niet wat er leeft op straat. En voor dat schrijnend probleem mogen heus wel even wat democratische fundamenten omver worden geworpen.

Het ergste is: er doen echt capabele jongeren aan mee, bevlogen, overtuigend. Hier en daar kwam er zelfs een fractie van een steekhoudend argument langs. BNN zal het wel snel in de kiem smoren. De jongeren moeten het niet teveel over inhoud hebben, dat is te saai. Lijst 0 moet een hoog Hyves-hiphop-MTV-iPhone gehalte hebben. De kandidaten moeten vooral lekker gekke ludieke acties bedenken, en origineel zijn en vernieuwend en een frisse wind. Ik vind het regelrechte vernietiging van politiek kapitaal.

En waar BNN het idee vandaan heeft dat de politiek geen rekening zou houden met jongeren is volstrekt onduidelijk. Het lijkt alsof ze onder een steen hebben geleefd. Tweede Kamerleden zijn jonger dan ooit. Ondanks de crisis worden in de partijprogramma’s miljarden geïnvesteerd in onderwijs. Er zijn voorstellen om ‘scheefwonen’ aan te pakken, de hypotheekrenteaftrek af te schaffen, alles om de woningmarkt voor starters te verbeteren. Het politieke aanbod voor jongeren is overvol. Zelden is er zo weinig noodzaak voor een jongerenpartij geweest dan nu.

Eigenlijk zouden de kandidaten zich maar om één ding zorgen moeten maken: verkwisting van belastinggeld door de publieke omroep aan dit soort onnodige en ondemocratische activiteiten. Elke cent die nu teveel wordt uitgegeven, zal namelijk door de lijst 0-generatie zelf moeten worden terugbetaald. Maar ach, kritiek op de publieke omroep zal het partijprogramma wel niet halen. Democratie is namelijk heus wel leuk, Lijst 0 is nog veel leuker.

woensdag 14 april 2010

Reageerbuiswildernis (14.4.2010 nrc.next)

Even leek het zover te zijn: GeenStijl beweerde maandagavond dat er wolven in Limburg waren gesignaleerd. Je weet wel, van die woeste schapensnaaiers, hongerig en wreed. Maar het bleek ophef om niks. Men concludeerde dat het een gewone Husky-hond geweest moest zijn. ‘Als dit een wolf is, dan is mijn hond Wolverine’, smaalden de reaguurders.

Maar het had best gekund. De wolven zijn één nacht lopen verwijderd van Nederland. En Staatsbosbeheer heeft alvast de rode loper uitgelegd. Het zou de kers op de taart van het biodiversiteitbeleid zijn. De voltooiing van een zorgvuldig geconstrueerde voedselketen waar de wolf aan de top mag plaatsnemen. Dan kan het schouwspel beginnen: eet die wilde wolf straks een wild zwijn of een edelhert op en kunnen we net doen alsof het puur natuur is. Alsof het geen reageerbuiswildernis is.

Want de komst van de wolf is gepland, van te voren bedacht. Het is het directe gevolg van streng Europees natuurbeschermingsbeleid. In Nederland worden er 162 Natura2000-gebieden aangewezen, waar de natuur ruim baan krijgt en de mens zich niet meer mag verroeren. Uiteindelijk moet het één aaneengesloten Europees wandelgebied voor dieren als de wolf worden.

Staatsbosbeheer orkestreert alvast vooruit. Het liefst dirigeren ze de wolf zo snel mogelijk naar de Oostvaardersplassen. Als gevolg van het natuurbeleid waarin zo weinig mogelijk mag worden ingegrepen, sterven daar namelijk elke winter honderden paarden, runderen en herten een verschrikkelijke hongersdood. En wat is nou ‘echter’ dan een roedel hongerige wolven die de zwakkere dieren opruimt? Dat is nog steeds dierenleed, maar dan is het tenminste ‘natuur’. Zorgvuldig geplande, op de tekentafel ontworpen, natuur.

Ik ben benieuwd wat er gebeurt als de rentree van een wolf in Nederland begeleid zal gaan met een foto van een boer die met zijn dubbelloops geweer het beest meteen heeft omgelegd. De natuurbescherming zal waarschijnlijk wel boos zijn. Lompe boeren mogen niet aan ‘hun’ biodiversiteit komen. Maar als we van natuur houden zouden we de oerdrang van de mens om zijn habitat te beschermen tegen directe gevaarlijke concurrenten moeten respecteren. Want dat is exact wat het zou zijn: Natuur, in zijn meest ongeplande spontane vorm.

donderdag 8 april 2010

'Eieren zoeken in een nieuwe groene wereld' (NRC Handelsblad 8 april 2010)

2025: De macht is in handen van generatie Y, oftewel de ‘groene generatie’. In de komende vijftien jaar ontwikkelen de verschillende natuurstromingen zich meer en meer als levenswijze, als religie. En Nederlanders blijken zeer orthodox. De biologische voedselproductie is samen met duurzaamheid hét belangrijkste politieke thema van dit decennium en er bestaat groot maatschappelijk draagvlak voor verregaande overheidsinmenging in het persoonlijke leven van de burger.

De overheid kijkt mee op hoeveel graden de was draait, hoe lang het licht in huis aanblijft, of de vuilniszakken wel vol genoeg zitten. Het verbod op gloeilampen krijgt navolging in een verbod op het rijden van oldtimers, een verbod op plastic bekertjes, een verbod op weggooibarbecues. En alles wat verder als ‘slecht gedrag’ wordt bestempeld wordt zwaar belast. De vleestaks die in 2010 werd ingevoerd voor niet-biologisch vlees is jaarlijks stevig verhoogd. De inkomsten worden gebruikt om de kosten van biologisch vlees, fruit en groente kunstmatig laag te houden.

Op het platteland vindt door dit stelsel van subsidies en belastingen een ware revolutie plaats. Razendsnel ‘verbiologiseren’ de boerenbedrijven: in 2020 is 92% van de veeteelt en 90% van de landbouw biologisch. De definitie van biologisch voedselproductie wordt vastgelegd in een Europees keurmerk met zeer strenge eisen.
Maar het biologisch boeren blijkt niet alleen maar voordelen op te leveren: de opbrengsten zijn marginaal. Één hectare tomatenplanten levert nog maar de helft aan vruchten op als voorheen. De koolgewassen lijden onder ziektes die al sinds de 19e eeuw niet meer voorkwamen in Europa maar nu weer welig tieren. Aardappelboeren moeten regelmatig complete oogsten weggooien omdat de aardappels zijn aangevroten door de woekerende fytoftora. De standaard fungiciden die deze ziekte effectief bestrijden zijn strikt verboden in het keurmerk.

De studies die twee decennia eerder uitwezen dat biologische landbouw acceptabele opbrengsten zouden halen, gelden niet meer. De boerenbedrijven uit die onderzoeken bleven gezond bij de gratie van grote percelen waar de ziektes wel effectief bestreden werden. De ironie wil dat de Nederlandse landbouw van de 21e eeuw tot de minst duurzame ooit behoort. Nog nooit hebben we zo weinig mensen van één hectare land kunnen voeden. Duurzaamheid en biologische landbouw blijken volstrekt onverenigbaar.

Ook in de biologische pluimveehouderij escaleert de situatie. Het Europees keurmerk schrijft voor dat biologische kippen buiten moeten lopen. Dus staan van Spanje tot Denemarken, van Hongarije tot Nederland de kippen verplicht buiten. De bedrijven vormt een soort glasvezelnetwerk voor influenza: nog nooit heeft vogelgriep zo razendsnel om zich heen kunnen grijpen. Tussen 2010 en 2024 vinden er drie uitbraken plaats, die bedrijven over heel Europa treft. Ophokplichten komen telkens te laat en verdwijnen te vroeg, onder andere onder druk van het Europees keurmerk en de consumentenorganisaties. De pluimveehouderij begint snel te krimpen: na elke epidemie halveert het aantal bedrijven.

De vierde vogelgriep van de eeuw vindt plaats in 2024 en is verreweg de ernstigste. Alle overgebleven Europese pluimveebedrijven raken besmet. Wanneer de tweejarige dochter van een Belgische dierenarts komt te overlijden aan een griepachtige ziekte wordt er alarm geslagen, maar is het te laat. In de winter van 2024 komen duizenden, vooral pasgeboren baby´s en peuters te overlijden in heel Europa. Een massale vaccinatie komt laat op gang, met name omdat de toevoer van eieren (waarop het vaccin nog steeds gekweekt wordt) volledig tot stilstand komt.

Het is lente 2025 en er hangt een grauwsluier over het land. Er worden vragen gesteld, er worden maatregelen geëist, maar er valt niets meer te reguleren: al het gevogelte is geruimd en de bedrijven zijn verlaten. Pasen is dat jaar anders dan anders. Eieren zijn een zeldzaam goed, ze kunnen worden ingevlogen uit Argentinië voor 16 euro per stuk of je kan met je kinderen naar de kinderboerderij waar een paar eieren van een klein groepje hermetisch afgesloten kippen tentoongesteld liggen achter glas.

Een nieuwe generatie groeit op. Een generatie die nauwelijks kippenvlees of eieren eet. Zij zijn de eerste groep consumenten, die deze producten daadwerkelijk zeer bewust en met veel respect zullen consumeren, exact zoals de groene generatie het altijd al voor ogen had.

woensdag 7 april 2010

Armoede (7.4.2010)

Ik moet me niet bemoeien met zaken waar ik niks van weet. Dat werd me haarfijn uitgelegd in reacties op stukjes die ik schreef over de AOW. En ze hebben gelijk: mijn achternaam is Hertzberger en ik ben hoogopgeleid. Ik weet niet veel van armoede.

Daarom begrijp ik ook niet dat de schoonmakers nu al zes weken staken omdat ze meer moeten verdienen. De FNV eist 130% van het minimumloon, want dat vinden ze een salaris waar je net van kan rondkomen. De looneis verbaasde me. Het is 170 euro meer dan ik verdien met promotieonderzoek. En daarvan had ik een riant leven. Maar laat ik me er niet mee bemoeien. Ik mag dan weinig verdienen, dat betekent nog niet dat ik wat van armoede weet.

Schoonmakers worden ‘uitgeknepen als een sinaasappel’. Althans, dat vertellen sommige in de FNV folders. Waar CNV niet aan de staking wilde meedoen omdat ze de looneis té ver vonden gaan, twijfelde FNV geen moment. Die vakbond is altijd solidair met de stakende arbeider, zeker als het om laagopgeleid, slecht Nederlands sprekende mensen gaat. ‘Een zwakke groep’, zoals ze de schoonmakers consequent noemen, levert nog steeds de meeste publiciteit en leden op.

Of de schoonmakers geholpen zijn met die steun, is maar de vraag. Als schoonmaakwerk steeds duurder wordt omdat het personeel 1700 euro per maand wenst te verdienen, dan vinden bedrijven vanzelf andere oplossingen. De NS huurt straks andere uitzendkrachten in om die trein te schrobben. Bedrijven vragen de werknemers zelf om even een nieuwe vuilniszak op te hangen. Iedereen kan schoonmaken en velen gaan akkoord met het minimumloon. Dat biedt tenslotte een zeer acceptabele levensstandaard en is in alle opzichten een passende vergoeding voor simpel werk waar je geen opleiding voor nodig hebt.

Het is eerder gebeurd: duizenden postbodes die loonsverhoging op loonsverhoging eisten, worden nu ontslagen omdat ze zichzelf te duur hadden gemaakt. Hetzelfde dreigt hier. De schoonmakers eisen teveel, en dat onder het goedkeurende toezicht van de FNV. En nou weet ik niet veel over uitbuiting, over hoe organisaties ‘zwakke groepen’ hun eigen graf kunnen laten graven. Maar dit lijkt er verdomd veel op.

woensdag 31 maart 2010

Urbi et Orbi (31.3.2010 nrc.next)

Zondag, eerste paasdag. De Paus zit weer op zijn balkon en spreekt zijn ‘Urbi et Orbi’ uit, alsof er niets gebeurd is. De beschuldigingen lijken op Goddelijke wijze van hem af te zijn gegleden.

Ik probeer me telkens voor te stellen hoe dat in andere organisaties zou zijn gegaan. Stel je voor dat Benno L., de vieze zwembadopa, in de jaren tachtig kinderen misbruikte. En stel dat dat uitlekt en hij wordt ontslagen. Een directeur van een ander zwembad is volledig op de hoogte van het pedofiele verleden van meneer L. maar besluit tóch om deze man weer zwemles te laten geven. En natuurlijk grijpt hij de kans om in zijn nieuwe functie weer tientallen kinderen te misbruiken.

Wat doen we dan met die zwembaddirecteur? Ontslaan we hem? Nee, we geven hem promotie. We maken hem voorzitter van de tuchtraad van de zwembond. Op die plek moet hij honderden zaken behandelen van ontucht met kinderen. En altijd besluit de zwembaddirecteur om de zaken binnenskamers op te lossen. Nooit wordt de politie erbij gehaald, want het imago van de zwembond moest koste wat kost beschermd worden. Anders zouden moeders hun kinderen toch nooit meer naar zwemles sturen?

Kardinaal Ratzinger was die zwembaddirecteur. Hij schreeuwde nooit moord en brand, trapte nooit een scène, maar liet de straf en de vergiffenis over aan de hemel. Daarmee is hij medeverantwoordelijk, niet alleen voor het doofpotbeleid, maar voor honderden gevallen van misbruik. Mede door zijn gebrek aan optreden werd het namelijk nooit echt gevaarlijk voor pedofiele priesters om bij acute geilheid even zo’n jongetje van zijn bed te lichten. Zelden werden ze betrapt. En als ze betrapt werden volgde een fluisterende berisping en een veilige aftocht. Ratzinger behoedde hen voor de schande die het leven als veroordeelde pedofiel met zich meebrengt.

En wat doen we dan met kardinaal Ratzinger? We maken hem paus. En op eerste paasdag luisteren we ademloos naar zijn zalvende woorden. De vraag of hij moet aftreden is irrelevant. Aan niemand is hij meer verantwoording schuldig. Alleen God zal over hem oordelen.

woensdag 24 maart 2010

Vrijheidsdenken (nrc.next 24.03.2010)

De omstreden wet die het Amerikaanse zorgstelsel rigoureus zal hervormen werd in Nederland met luid gejuich ontvangen. Zelfs VVD-rechtserik Hans van Baalen vond het bij De Wereld Draait Door ‘ongelofelijk goed’.

En dat is begrijpelijk: het Amerikaanse zorgstelsel kost 16 procent van wat er per jaar in Amerika verdiend wordt. En er zijn bijna 32 miljoen mensen onverzekerd. De marktwerking is overduidelijk te ver doorgeslagen en zorgt met regelmaat voor onmenselijke situaties.

Maar terwijl wij in Nederland juichen, vindt volgens peilingen rond de helft van de Amerikanen de hervorming een slecht idee. Ze zijn bang voor extra belastingen en hogere verzekeringspremies. Het bijzondere is dat er van deze gigantische politieke groep in Nederlands geen enkel equivalent bestaat. Voor de doodstraf, voor de aanval op Irak, pro-life, van elk omstreden Amerikaans standpunt is wel een Nederlandse voorstander te vinden. Maar ik hoorde niemand die begreep waarom zo veel Amerikanen tegen deze wet zijn.

Het echte vrijheidsdenken is hier nauwelijks aanwezig. In een vrij land, zo redeneren de Amerikaanse liberalen, blijven de belastingen laag en zorgt de staat alleen voor veiligheid. Hoe meer geld de overheid heeft, hoe meer macht ze kan uitoefenen en met deze wet wordt Obama’s regering naar hun smaak te machtig. Burgers worden nu verplicht een verzekering te kopen en de belasting worden verhoogd om subsidies te betalen. Oftewel: de regering groeit ten koste van de vrijheid van de Amerikaanse burger.

In Nederland is de reflex andersom. In verkiezingsprogramma’s van politieke partijen wordt, nu de staatsschuld moet worden weggewerkt, ook vooral weer gekeken naar lastenverzwaringen zoals de beperking van de hypotheekrente-aftrek. Een belastingverhoging resulteert hoogstens in gemor. Echte verontwaardiging, over de aantasting in de persoonlijke vrijheid die belastingen in feite zijn, blijft uit.
Natuurlijk had Van Baalen gelijk, toen hij verklaarde vóór dit sterke staaltje hervormingspolitiek te zijn. Maar soms hoop ik dat een sprankje van dat Amerikaanse vrijheidsdenken de oceaan oversteekt. Het liefst nog voor 9 juni.

woensdag 17 maart 2010

lijst onbenul (nrc.next 17.3.2010)

Ik wil geen jongere meer zijn. En eigenlijk wil ik ook geen vrouw meer zijn. Ik wil bij geen enkele groep meer horen die een voorkeursbehandeling ontvangt. Ik heb genoeg van de goedbedoelde stimuleringsmaatregelen, de positieve discriminatie. Ik wil een blanke rijke man van rond de vijftig zijn, getrouwd, met twee kinderen. Ik heb namelijk, net als die man, geen steun nodig, van wie dan ook.

Ik heb geen zin meer om bij forumdiscussies mee te babbelen omdat men ook een ‘jong iemand’ aan tafel wil hebben, of omdat de lezing ‘voor en door vrouwen is’. Men zegt dat het in deze maatschappij niet meer zou moeten uitmaken wie je bent of waar je vandaan komt, maar waarom lijkt het dan soms, alsof we het nergens anders over kunnen hebben?

Nu moet de stem van de jongeren weer meer gehoord worden volgens BNN. Lijst 0 was eerst een programma waarin politiek op infantiele wijze aan de jongere werd uitgelegd, een soort lijst onbenul. Nu moet het een partij worden met jongeren die het aan idealen, of visie, of woede ontbrak om zonder een glamoureuze Idols-wedstrijd de politiek in te gaan.

Het is zó belangrijk dat jongeren een stem krijgen dat BNN voor het gemak even over het hoofd ziet dat het noch democratisch noch rechtvaardig is om met eigen belastinggeld één politieke partij van extra zendtijd te voorzien. In een democratisch stelsel is het cruciaal dat geen enkele partij een voorkeursbehandeling krijg. Maar voor de zwakke en ondergesneeuwde jongeren van Nederland wil BNN graag een uitzondering maken.

Welk jongerenissue er dan structureel over het hoofd wordt gezien in het huidige politieke landschap, is onduidelijk. BNN wacht nog op input van de kandidaten, die ‘aanstormende politieke beesten’, zoals de omroep ze zelf noemt. Moeten er weer meer hangplekken en jeugdcentra komen? Over dat soort onderwerpen zal het gaan. Jongeren die het over bezuinigingen willen hebben zijn vast niet hip genoeg voor BNN.

Als Lijst 0 echt is, als het geen 1 april-grap blijkt te zijn, dan praten er vanaf 9 juni misschien één of twee ‘jonge iemanden’ mee. En is Nederland over vier jaar weer een hangplek of tien rijker.

woensdag 10 maart 2010

Lente (nrc.next 10.3.2010)

Het CDA wil Balkenende als nieuwe lijsttrekker. Buiten het CDA wil niemand Balkenende als nieuwe lijsttrekker. 16% vond het een goed idee dat het CDA verder ging met hun leider. Het percentage dat Balkenende weer als minister-president wil zal wel onmeetbaar klein zijn.

Het is lente, Nederland is aan iets nieuws toe en Balkenende wordt uitgekotst. ‘Een slechte premier’. Zo noemde Wouter Bos zijn voormalig naaste collega. ‘Ruggegraatloos’ noemde Rutte de man die het bestuur van Nederland acht jaar voorzat. ‘Eindelijk verlost’, klonk het overal op Twitter. ‘Nooit meer Balkenende’ smeekte men in Facebook-groepen hartstochtelijk, alsof het om ‘Nooit meer Auschwitz’ ging.

En waar hij dat aan verdiend heeft is een raadsel. Balkenende was een degelijke premier. Sleepte ons land door de LPF ellende heen, regisseerde ingewikkelde affaires zoals die met Mabel Wisse Smit en papa Zoreguieta. Hij liet zien dat hij kan hervormen, de WAO, het zorgstelsel. Samen met Zalm durfde hij fors te bezuinigen, een kwaliteit die in het komende kabinet van levensbelang wordt. En ja, misschien was hij geen sterk leider, geen charmante persoonlijkheid, maar hij was niet corrupt, hij was niet betrokken in dubieuze affaires, sloeg in het buitenland geen modderfiguur en de enige controversiële uitspraak waarvan hij kon worden beticht ging over de VOC-mentaliteit. In tijden van politieke aardverschuivingen bleef hij zitten waar hij zat. Die oerdegelijke en saaie premier van ons verschafte zo de broodnodige politieke continuïteit, één van de belangrijkste voorwaarden voor economische voorspoed.

Maar zijn herbenoeming als minister-president lijkt verder weg dan ooit. Van heinde en verre worden ontevreden CDA-politici voor camera’s getrokken om te verklaren dat Balkenende ongeschikt is. CDJA jongeren uit Maastricht durven zelfs te melden dat de herbenoeming van één van ’s lands langst zittende premiers als CDA lijsttrekker ongeloofwaardig is. ‘Zijn houdbaarheidsdatum is verstreken.’ wordt er gezegd. ‘De kiezer is toe aan een nieuw gezicht.’

Zo gaat dat in de politiek. Dat is nu eenmaal democratie. Geen argumenten, geen analyse. De politieke ervaring en degelijkheid wordt bij het grofvuil gezet. Het is lente, dus is Nederland aan iets nieuws toe. Dat is nu eenmaal een natuurverschijnsel.

woensdag 3 maart 2010

Zaagmuziek (nrc.next 3.3.2010)

Een paar weken geleden dacht ik tijdens een concert aan gemeentebeleid. Het was in het muziekgebouw aan het IJ: een violist gebruikte zijn instrument om een geluid van een soort krakende deur te produceren. Naast hem zat een cellist die met zijn strijkstok zijn cello leek te willen doorzagen terwijl de altviool en tweede viool gekras produceerden dat zo hoog was dat het me geschikt leek om honden mee te straffen.

Ik had me die avond vergist: het strijkkwartet zou in plaats van mooie muziek alleen maar postmoderne muziek spelen. Zeg maar, muziek van het genre ‘ontoegankelijk’, het genre ‘niet bedoeld om van te genieten’, het genre waar niemand vrijwillig langer dan tien minuten naar wil luisteren tenzij je behoort tot de vijftig liefhebbers van excentrieke zaagmuziek die ons land rijk is. Ze waren allemaal in het muziekgebouw aanwezig die avond. De andere 600 plaatsen waren leeg.

Deze gemeenteraadsverkiezingen vraagt Amsterdam zich af hoe ze 620 miljoen kunnen bezuinigen. Er wordt openlijk getwijfeld of de Noord-Zuid lijn nog moet worden afgebouwd, of de parkeertarieven niet boven de vijf euro kunnen. Maar niemand hoor je over dat uit de hand gelopen cultuurhobbyisme: 115 miljoen euro gaat er jaarlijks naar onder andere 40 theaters, 30 concertzalen, elf balletgezelschappen, en tientallen andere kunstprojecten die stuk voor stuk niet rendabel zijn. En waarvoor de gemeente Amsterdam (en dus voor tweederde de Nederlandse overheid) moet betalen.

Het was niet eens een vraag in de stemwijzer. Zelfs in tijden van crisis stelt geen enkele partij voor om het subsidiebudget in te perken. Om in plaats van lelijke muziek te subsidiëren, het belastinggeld bij het volk te laten zodat de mensen zelf kunnen bepalen wat ze mooi vinden. En waar ze dus hun geld aan willen uitgeven.

Tijdens het concert vroeg ik me af wat de mensheid over tientallen eeuwen, als ze onze MP3´tjes samen met onze botten onder vijf sedimentlagen terugvinden, van ons zal vinden. Of ze onze eeuw zullen prijzen om de uitbundige creativiteit, of dat ze het meeste gewoon wansmaak vinden en de cd’s vol zaagmuziek niet eens overwegen om in hun musea ten gehore te brengen. Ik schaam me nu al.

woensdag 24 februari 2010

Discriminateur (24.02.2010)

Het enige wat positief is aan dit gevallen kabinet is dat we weer gaan debatteren. Debatteren voor de punten welteverstaan, voor het echie. The man to beat is Wilders. Er zijn namelijk nog steeds heel veel zetels, die volgens de peilingen gegijzeld zijn door een verschrikkelijke man, een man die de samenleving kapot wil maken, een gruwel, een... een…

Het is moeilijk schelden tegen Wilders. Racist bekt lekker weg, maar dat is hij eigenlijk niet, de islam is namelijk geen ras. En een fascist is hij eigenlijk ook niet. En discriminateur is geen woord. Bos heeft er een standaard zinnetje voor: ‘de PVV sluit mensen structureel uit.’ En daarom sluit de PvdA de PVV dus ook structureel uit, omdat uitsluiten een doodzonde is. Zoals ik al zei, ik kan niet wacht op de debatten.

Andere tactiek: Noem de PVV ondemocratisch. De PVV heeft namelijk geen leden en dus geen democratische structuur. Dat het ongeveer net zo belangrijk is dat de PVV democratisch is als dat de lokale volleybalvereniging democratisch is, maakt niet uit. Dat je, als je het niet eens bent met de PVV, ergens anders op kan stemmen, of je eigen partij kan beginnen, noemen we even niet. Ondemocratisch klinkt ernstig, dus is het een legitiem argument. En ach, je moet toch iets zeggen?

Andere kritiek waar niemand warm of koud van wordt: Wilders doet maar in twee gemeenten mee, oftewel: Wilders wil niet dat zijn partij ten onder gaat aan een paar van die griezelige types, met neonazistische trekjes, die ook in de PVV-achterban rondlopen. Terwijl groene partijen rustig radicaliserende bomenknuffelaars en nertsenbevrijders kunnen inhuren (waarvan de afgelopen tien jaar schokkende voorbeelden van agressie bekend zijn, inclusief een politieke moord), moet Wilders elke nieuwe PVV politicus nauwkeurig selecteren. Één foute opmerking van een lokale partijgenoot bewijst namelijk dat de PVV is wat we altijd al hadden gedacht. Nieuw extremistische fascistische racistisch fundamentalistische discriminateurs.

Ik haal de chips en cola alvast en hoop op vuurwerk, op weglopers, op Wilders die gehakt maakt van dit soort holle argumentatie. En vurig hoop ik dat het daarna voor één keer echt over de inhoud mag gaan.

woensdag 17 februari 2010

Eurocrisis (nrc.next 17.02.2010)

Wouter Bos was er niet bij maandagavond. Terwijl de andere Europese ministers van financiën in Brussel besloten of ons belastinggeld in het structureel falende Griekenland moet worden gestoken, ging Bos naar het verkiezingsdebat. Het was een dilemma: een dozijn extra PvdA zetels in gemeenteraden, of de stabiliteit van de euro. Bos koos tactisch: voor de PvdA, voor zichzelf.

En dat terwijl Van Rompuy twee weken geleden aankondigde dat Griekenland op ‘solidariteit’ kan rekenen. En solidariteit betekent in de meeste gevallen geld. Zeker als de lidstaten zenuwachtig worden over de positie van de euro maar te trots zijn om het IMF om hulp te vragen. Dan stoppen ze de Grieken zelf wat toe en heeft de Europese Unie een nieuwe regel: landen die weigeren te bezuinigen worden geholpen door landen die wel in hun vlees durven te snijden. Het zijn de zegeningen van een monetaire unie zonder enkele zeggenschap over het financiële beleid van zijn leden.

Want de Europese Commissie kan weinig doen om de zwakke schakels in het gareel te houden. Het stabiliteitspact is een begrip uit een ver verleden. Een boete maakt het alleen maar erger. En streng toespreken hebben we al eens geprobeerd. In 2000 moest het Griekse begrotingstekort onder de 3% zijn. Griekenland goochelde net zo lang met de cijfers totdat ze in de buurt kwamen van de eisen. Ze werden toegelaten op basis van regelrechte leugens en nu mogen ze baden in de eindeloze solidariteit van de Unie.

Veelzeggend is het Atheense straatbeeld: rellen, traangas, de Grieken demonstreren. Niet tegen hun falende regering die ze in deze beschamende positie heeft gebracht. Nee, ze vinden het erg dat ze straks met 55 jaar niet meer met vervroegd pensioen kunnen. Dat de lonen van ambtenaren dit jaar niet gaan stijgen, dat de benzine duurder wordt. En wie de begrotingsproblemen dan wél moeten oplossen, kan de demonstranten niet schelen. Het IMF, de Europese lidstaten, maakt niet uit. Als zij maar niet hoeven in te leveren.

Onze zuur bespaarde centen mogen in geen geval aan dit land worden uitgegeven. Bos moet prioriteiten stellen: de eurocrisis gaat nu even voor de PvdA crisis.

donderdag 11 februari 2010

Samenzwerinkjes (11.2.2010 nrc.next)

Schokkende berichtgeving in de Britse krant Independer afgelopen maandag: oliemaatschappij Exxonmobil geeft honderdduizenden dollars aan denktanks die klimaatsceptici ondersteunen. De wetenschappers in het artikel spreken van een hetze, een samenzwering, een zorgvuldig georkestreerde campagne die levensgevaarlijke twijfel zaait.

In tijden van klimaatpaniek is zelfs het allerkleinste samenzwerinkje in de geschiedenis van de samenzweringen nieuwswaardig. Honderdduizend dollar, daar koop je nog niet eens een spreekbeurt van Al Gore voor. Maar toch, de klimaathysterische lezers knikken eenstemmig ‘zie je wel’.

Ik ben ziek van de onzin bij beide kampen, van het geklets over wie wie financiert, wie onder het juk zit van de oliemaatschappij en wie bij de milieubeschermingsmaffia hoort. Wie e-mails heeft gestolen, wie data heeft gemanipuleerd en wie keihard liegt over hoeveel van Nederland onder water ligt, of wanneer de gletsjers in de Himalaya weg zijn. Oh pardon, dat waren geen leugens. Het waren foutjes, die sluipen er zo in, ook in een wetenschappelijk rapport, echt waar.

Het heeft allemaal niets met wetenschap te maken. De invloed van een –niet geheel onbelangrijke factor- als de zon op het klimaat wordt nauwelijks begrepen. Toch beweert het milieukamp dat ze de temperatuursstijging in 2100 tot achter de komma kunnen voorspellen met een betrouwbaarheid die hoog genoeg is om honderden miljarden aan klimaatinvesteringen wereldwijd te verantwoorden. Aan de andere kant ligt het sceptische kamp dat zich snel ontwikkeld heeft tot het nieuwe afvalputje van de wetenschap: daar lopen mensen rond die nog steeds beweren dat roken geen kanker veroorzaakt en lood in benzine een goed idee was.

Waar is het kamp van de common sense? Het kamp dat toegeeft dat we nog niet genoeg begrijpen van het klimaat om conclusies te trekken. Het kamp dat het daarom niet minder belangrijk vindt om van onze olieverslaving af te komen. Ik wil de wetenschappers horen die uitleggen dat het klimaat nog één grote black-box is en dat we het nog lang niet met een model kunnen beschrijven. Maar deze mensen maken geen films, ze ontmaskeren geen aandoenlijke samenzwerinkjes, ze hebben het te druk met relevante wetenschap. Wetenschap die ons ooit zal uitleggen, hoe het écht zit.