Bokje (nrc.next 28.01.2010)

De stroopwafel viel niet in goede aarde. Mijn Joodse gastvrouw in Tunesië rook er aan, stopte het toen voorzichtig in haar mond, kauwde even en keek me toen heel wantrouwend aan. ‘Is het wel koosjer?’ vroeg ze met volle mond. Ik knikte. Volgens mijn joodse regels was het heus wel een beetje koosjer. ‘Zit er dan soms melk in’? Natuurlijk zat er melk in, roomboter zelfs. Resoluut spuugde ze het stukje uit. ‘C’est péché!’ verklaarde ze.

Het woord péché leerde ik snel bij de Tunesische joden. Het betekent zondig. En als ik niet zo’n waardeloze jood was geweest had ik kunnen bedenken dat consumptie van melk na vlees zondig is. In de bijbel staat ‘je zult een bokje niet koken in de melk van de moeder’ en een beetje orthodoxe jood leeft dat tot op moleculair niveau na: dat betekent dus niet alleen dat cheeseburgers verboden zijn, maar ook dat er speciale melkbekers zijn die, daar kom ik die middag achter, NIET afgewassen mogen worden in de gewone keuken. ‘C’est péché!’ brengt moeder wanhopig uit als ze binnen komt. En dat alleen maar om dat stomme bokje.

Op sjabbat kom ik er pas echt achter wat voor afvallige ik ben. Op vrijdagavond reik ik de dochter pen en papier aan met de vraag of zij haar emailadres op wil schrijven. Dat is dom. Natuurlijk wil ze dat niet, schrijven is verboden, want schrijven is werken en werken is péché. En dat maakt veel onmogelijk op sjabbat. De geiser aansteken voor een warme douche is namelijk ook werken. Een DVD’tje kijken is werken. De koelkast opendoen is werken, want de deur van de koelkast drukt een lampje aan, en licht aansteken is ook werken.

Terwijl ik met moeder op het stoepje voor het huis niet zit te werken voel ik mijn telefoon trillen in mijn broekzak. Het is mijn vader. Hij is ook een waardeloze jood. Elke vrijdagavond belt hij om me sjabbat sjalom te wensen. Ik neem niet op. Bellen op vrijdagavond is péché.

Ik word er puberaal van. ’s Nachts luister ik stiekem onder de dekens naar mijn Ipod en eet de andere helft van de stroopwafel op. Dat is allemaal absolument, tout à fait péché. Ik hoop dat als ik wakker wordt sjabbat nog maar heel eventjes duurt.