woensdag 3 maart 2010

Zaagmuziek (nrc.next 3.3.2010)

Een paar weken geleden dacht ik tijdens een concert aan gemeentebeleid. Het was in het muziekgebouw aan het IJ: een violist gebruikte zijn instrument om een geluid van een soort krakende deur te produceren. Naast hem zat een cellist die met zijn strijkstok zijn cello leek te willen doorzagen terwijl de altviool en tweede viool gekras produceerden dat zo hoog was dat het me geschikt leek om honden mee te straffen.

Ik had me die avond vergist: het strijkkwartet zou in plaats van mooie muziek alleen maar postmoderne muziek spelen. Zeg maar, muziek van het genre ‘ontoegankelijk’, het genre ‘niet bedoeld om van te genieten’, het genre waar niemand vrijwillig langer dan tien minuten naar wil luisteren tenzij je behoort tot de vijftig liefhebbers van excentrieke zaagmuziek die ons land rijk is. Ze waren allemaal in het muziekgebouw aanwezig die avond. De andere 600 plaatsen waren leeg.

Deze gemeenteraadsverkiezingen vraagt Amsterdam zich af hoe ze 620 miljoen kunnen bezuinigen. Er wordt openlijk getwijfeld of de Noord-Zuid lijn nog moet worden afgebouwd, of de parkeertarieven niet boven de vijf euro kunnen. Maar niemand hoor je over dat uit de hand gelopen cultuurhobbyisme: 115 miljoen euro gaat er jaarlijks naar onder andere 40 theaters, 30 concertzalen, elf balletgezelschappen, en tientallen andere kunstprojecten die stuk voor stuk niet rendabel zijn. En waarvoor de gemeente Amsterdam (en dus voor tweederde de Nederlandse overheid) moet betalen.

Het was niet eens een vraag in de stemwijzer. Zelfs in tijden van crisis stelt geen enkele partij voor om het subsidiebudget in te perken. Om in plaats van lelijke muziek te subsidiëren, het belastinggeld bij het volk te laten zodat de mensen zelf kunnen bepalen wat ze mooi vinden. En waar ze dus hun geld aan willen uitgeven.

Tijdens het concert vroeg ik me af wat de mensheid over tientallen eeuwen, als ze onze MP3´tjes samen met onze botten onder vijf sedimentlagen terugvinden, van ons zal vinden. Of ze onze eeuw zullen prijzen om de uitbundige creativiteit, of dat ze het meeste gewoon wansmaak vinden en de cd’s vol zaagmuziek niet eens overwegen om in hun musea ten gehore te brengen. Ik schaam me nu al.

5 opmerkingen:

  1. Als je dit soort dingen opschrijft en publiceert begrijp je echt GEEN REET van de betekenis van cultuur en de dimensies die dat geeft aan de samenleving. Smaak nadrukkelijk buiten beschouwing latend; je kunt dit thema niet op zo'n simplistische, eendimensionale manier aanhalen. Domme oppervlakkigheid is het.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Om er iets inhoudelijker op te reageren:
    Het probleem van deze column zit hem niet in het vraag wie welke muziek mooi vindt of niet. Het gaat er om dat het een abjecte gedachte is dat muziek een luxegoedje is, als in de betekenis van een snobistische hobby.
    Muziek vervult een breed spectrum aan functies en waarden binnen de maatschappij. Eén daarvan is de sociale. Mensen komen op een plek bij elkaar waar ze gezamenlijk iets meemaken waarover ze hun gevoelens, meningen en ideeen delen. O.a. de musicus, de muziek, de locatie, de entourage en het publiek; het zijn verschillende factoren samen die de context bepalen. Verandert de een, dan heeft dat invloed op de ander. De uitdaging zit hem er dus in om daarin een ideale afstemming te vinden.
    Is dat moeilijk? Gaat dat vaak mis? Is de klassieke en hedendaagse muziekwereld daar te weinig ambitieus in? Kun je dat eigenlijk uitdrukken in geld? Kun je dat toetsen op rentabiliteit? Kun je daar geld mee verdienen? Is daar subsidie voor nodig? Ja.
    Kun je dus zeggen dat, omdat jij de muziek die je gehoord hebt lelijk vond; jij je niet prettig voelde tussen de rest van het publiek; het gebouw je niet aanstond en je het gevoel hebt dat je beroofd bent van je geld; het een kl*teavond voor je was? Ja.
    Is het jammer dat dat gebeurt is? Ja....

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Beste Christiaan,

    ik snap er inderdaad GEEN REET van. Functies en waarden, allemaal prima, gezellig samen ideeen en gevoelens delen, prima, heel leuk allemaal, maar je hebt er geld van anderen voor nodig hebt, subsidie dus. Salaris dat anderen verdiend hebben door hard te werken maar vervolgens niet naar eigen inzicht kunnen uitgeven. Daar moet je dan wel een verdomd goede reden voor hebben en
    feit blijft: muziek is een luxegoedje. Het blijft vermaak, tijdverdrijf, hoe belangrijk het ook is in jouw leven.

    En dit was dan nog zulke ontoegankelijke muziek, die maar voor zo'n klein publiek interessant is, die van nature zo verontrustend is, terwijl als het publiek één ding zoekt in deze tijd het wel rust is, vind ik het niet waard. Blijf het schrijven, blijf het spelen, maar doe het dan vrijwillig naast een beter betalende baan. Of vraag er aan het publiek het bedrag voor, dat het waard is.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Beste Rosanne,
    Zoals gewoonlijk heb je weer gelijk!
    En Christiaan Kuyvenhoven gebruikt te veel
    woorden om een drol te beschijven.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Beste Rosanne,
    Was ik iemand de oren ,ben ik ondanks de spellingscontrole niet in staat het zonder fuoten
    te beschrijven !

    BeantwoordenVerwijderen