donderdag 8 april 2010

'Eieren zoeken in een nieuwe groene wereld' (NRC Handelsblad 8 april 2010)

2025: De macht is in handen van generatie Y, oftewel de ‘groene generatie’. In de komende vijftien jaar ontwikkelen de verschillende natuurstromingen zich meer en meer als levenswijze, als religie. En Nederlanders blijken zeer orthodox. De biologische voedselproductie is samen met duurzaamheid hét belangrijkste politieke thema van dit decennium en er bestaat groot maatschappelijk draagvlak voor verregaande overheidsinmenging in het persoonlijke leven van de burger.

De overheid kijkt mee op hoeveel graden de was draait, hoe lang het licht in huis aanblijft, of de vuilniszakken wel vol genoeg zitten. Het verbod op gloeilampen krijgt navolging in een verbod op het rijden van oldtimers, een verbod op plastic bekertjes, een verbod op weggooibarbecues. En alles wat verder als ‘slecht gedrag’ wordt bestempeld wordt zwaar belast. De vleestaks die in 2010 werd ingevoerd voor niet-biologisch vlees is jaarlijks stevig verhoogd. De inkomsten worden gebruikt om de kosten van biologisch vlees, fruit en groente kunstmatig laag te houden.

Op het platteland vindt door dit stelsel van subsidies en belastingen een ware revolutie plaats. Razendsnel ‘verbiologiseren’ de boerenbedrijven: in 2020 is 92% van de veeteelt en 90% van de landbouw biologisch. De definitie van biologisch voedselproductie wordt vastgelegd in een Europees keurmerk met zeer strenge eisen.
Maar het biologisch boeren blijkt niet alleen maar voordelen op te leveren: de opbrengsten zijn marginaal. Één hectare tomatenplanten levert nog maar de helft aan vruchten op als voorheen. De koolgewassen lijden onder ziektes die al sinds de 19e eeuw niet meer voorkwamen in Europa maar nu weer welig tieren. Aardappelboeren moeten regelmatig complete oogsten weggooien omdat de aardappels zijn aangevroten door de woekerende fytoftora. De standaard fungiciden die deze ziekte effectief bestrijden zijn strikt verboden in het keurmerk.

De studies die twee decennia eerder uitwezen dat biologische landbouw acceptabele opbrengsten zouden halen, gelden niet meer. De boerenbedrijven uit die onderzoeken bleven gezond bij de gratie van grote percelen waar de ziektes wel effectief bestreden werden. De ironie wil dat de Nederlandse landbouw van de 21e eeuw tot de minst duurzame ooit behoort. Nog nooit hebben we zo weinig mensen van één hectare land kunnen voeden. Duurzaamheid en biologische landbouw blijken volstrekt onverenigbaar.

Ook in de biologische pluimveehouderij escaleert de situatie. Het Europees keurmerk schrijft voor dat biologische kippen buiten moeten lopen. Dus staan van Spanje tot Denemarken, van Hongarije tot Nederland de kippen verplicht buiten. De bedrijven vormt een soort glasvezelnetwerk voor influenza: nog nooit heeft vogelgriep zo razendsnel om zich heen kunnen grijpen. Tussen 2010 en 2024 vinden er drie uitbraken plaats, die bedrijven over heel Europa treft. Ophokplichten komen telkens te laat en verdwijnen te vroeg, onder andere onder druk van het Europees keurmerk en de consumentenorganisaties. De pluimveehouderij begint snel te krimpen: na elke epidemie halveert het aantal bedrijven.

De vierde vogelgriep van de eeuw vindt plaats in 2024 en is verreweg de ernstigste. Alle overgebleven Europese pluimveebedrijven raken besmet. Wanneer de tweejarige dochter van een Belgische dierenarts komt te overlijden aan een griepachtige ziekte wordt er alarm geslagen, maar is het te laat. In de winter van 2024 komen duizenden, vooral pasgeboren baby´s en peuters te overlijden in heel Europa. Een massale vaccinatie komt laat op gang, met name omdat de toevoer van eieren (waarop het vaccin nog steeds gekweekt wordt) volledig tot stilstand komt.

Het is lente 2025 en er hangt een grauwsluier over het land. Er worden vragen gesteld, er worden maatregelen geëist, maar er valt niets meer te reguleren: al het gevogelte is geruimd en de bedrijven zijn verlaten. Pasen is dat jaar anders dan anders. Eieren zijn een zeldzaam goed, ze kunnen worden ingevlogen uit Argentinië voor 16 euro per stuk of je kan met je kinderen naar de kinderboerderij waar een paar eieren van een klein groepje hermetisch afgesloten kippen tentoongesteld liggen achter glas.

Een nieuwe generatie groeit op. Een generatie die nauwelijks kippenvlees of eieren eet. Zij zijn de eerste groep consumenten, die deze producten daadwerkelijk zeer bewust en met veel respect zullen consumeren, exact zoals de groene generatie het altijd al voor ogen had.

1 opmerking:

  1. Zoooooo dat is niet best, Rosanne. In 2025 ben ik waarschijnlijk al dood dus kan ik het niet controleren of je beweringen juist zijn ;)

    BeantwoordenVerwijderen